AS-12

estrada da rede rexional de Asturias

A AS-12, tamén coñecida como Corredor do Navia, é unha vía de comunicación que pertence á Rede Rexional de Estradas do Principado de Asturias. Ten 82,4 km de lonxitude e conecta o litoral do occidente asturiano e o límite con Galicia polo Porto do Acevo, atravesando os concellos asturianos de Coaña, Boal, Eilao, Pezós e Grandas de Salime. É a segunda estrada autonómica máis longa do Principado de Asturias por detrás da AS-15.

AS-12

Proxectáronse diversos proxectos de mellora e mesmo a construción dunha nova vía rápida seguindo o trazado actual, pero ningún dos proxectos anteriores se realizou máis alá do reasfaltado de pequenos treitos polo seu mal estado.[1]

Percorrido

editar

Treito de El Espín a Boal (24 km)

editar
 
Fito quilométrico do tipo Manuel Pardo da antiga estrada de Navia a Grandas en Trelles.

Este treito comeza en El Espín, no cruzamento coa estrada N-634. Discorre polas localidades coañesas de San Esteban, Coaña, Vilacondide, Savariz, Pumarín, Trelles, Sequeiro e Vivedro, para que, a 3 km desta última límite co concello de Boal, nas proximidades da vila de Serandinas, pertencente xa a este concello. Dende aquí, continúa atravesando as localidades boalesas de Miñagón, As Viñas, Os Mazos e Armal, para que, nesta última chegue a Boal, onde termina este treito no cruzamento coas estradas AS-22 e BO-1. Este treito de estrada foi reparado hai máis de 30 anos, a principios da década de 1990, ampliando a estrada e dotándoa de mellor visibilidade e curvas amplas. Neste treito, do que foi a antiga estrada comarcal de Navia a Grandas, consérvase un fito quilométrico do tipo Manuel Pardo, no punto quilométrico 8, nunha vivenda ao lado da propia estrada na aldea de Trelles.

Treito de Boal a Eilao (19 km)

editar
 
Ponte Urubio, onde se sitúa o cambio de asfaltos.

Este treito comeza en Boal, no cruzamento coa AS-22 e BO-1. Discorre polas localidades bualesas de San Luís, Peirois, Piñeira e Doiras, para que, a 2 km desta última, na ponte de Urubio límite co concello de Eilao. Desde aquí, continúa atravesando as localidades eilaesas de Cedemonio e Xío, para que, a 5 km desta última, chegue a Eilao, onde termina este tramo. Este treito de estrada, como o anterior, tamén foi reparado a principios da década de 1990, ampliando a estrada e dotándoa de mellor visibilidade e curvas amplas. Ademais, cabe dicir que na ponte de Urubio acaba o arranxo anteriormente mencionado e comeza outro aínda máis antigo e sen tramos de avanzamento, só con liña descontinua, datado aproximadamente de finais dos 80.

Neste treito, do que foi a antiga estrada de Navia a Grandas, consérvanse fitos quilométricos antigos, de tipo Manuel Pardo, nos puntos quilométricos 28, 29, 33, 36, 41, 43 e 30.

Treito de Eilao a Grandas de Salime (25 km)

editar
 
Distintos modelos de fitos quilométricos na estrada.

Este treito comeza en Eilao. Discorre pola localidade eilanesa de San Esteban de Los Buitres, para que, a 3 km desta última, límite co concello de Pezós. Desde aquí, atravesa as pontes de Lixóu e Agüeira e continúa atravesando as localidades pezocenses de Pelorde, Vilabrille e Francos, para que, nesta última chegue a Pezós, onde termina a AS-11. Desde aquí, continúa atravesando a localidade pezocense de Cela, para que, a 2 km desta última límite co concello veciño de Grandas de Salime, preto do pobo de Santa María, pertencente xa a este concello. Desde aquí continúa ata chegar a Grandas de Salime, para terminar este treito no cruzamento coa AS-14.

Este treito de estrada, como o anterior, tamén foi reparado no ano 1988, aínda que no ano 2014, entre Pezós e Grandas de Salime reacondicionáronse pequenos treitos os cales estaban moi deteriorados.

Neste tramo, do que foi a vella estrada de Navia a Grandas, consérvanse fitos quilométricos do tipo Manuel Pardo nos puntos quilométricos 46, 52, 53 e 54.

Treito de Grandas de Salime ao Porto do Acevo (14,4 km)

editar

Este treito comeza en Grandas de Salime, no cruzamento coa estrada AS-14. Discorre polas localidades grandalesas da Farrapa, Cereixeira, San Julián, Padraira, Xestoselo, Penafonte e Bustelo del Camín para chegar ao Porto do Acevo, onde limita con Galicia e continúa a LU-701. Este treito de estrada foi orixinalmente reparado no ano 1995, pero 13 anos despois, por mor da súa gran deterioración e a importancia que ten a comunicación con Galicia reparouse de novo, ampliándoa notablemente, construíndolle beiravías e realizando recortes nas curvas, á parte de pequenas variantes en diversas localidades para evitar o paso da estrada nestas travesías.

Neste treito, do que foi a antiga estrada comarcal de Grandas a Fonsagrada consérvase un fito quilométrico do tipo Manuel Pardo no punto quilométrico 8, nunha vivenda ao lado da mesma estrada na aldea de Xestoselo.

  1. Belén G. Hidalgo (25 de outubro de 2020). "La AS-12, «igual o peor que hace 25 años»". El Comercio.