Óscar á mellor actriz

O Óscar á mellor actriz é unha das categorías dos Premios Óscar que cada ano entrega a Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas nos Ánxeles. Entrégase a unha actriz que tivese unha interpretación nun papel principal na industria do cinema. Tradicionalmente, o premio é presentado polo gañador do Óscar ao mellor actor na edición anterior.

A cerimonia da 1ª edición dos Óscar tivo lugar en 1929, e nela Janet Gaynor gañou o permio polas súas interpretacións en 7th Heaven, Street Angel e Sunrise.[1] Actualmente, as candidaturas determínanse mediante voto singular transferible entre os membros da rama de intérpretes da Academia. As gañadoras elíxense mediante voto plural entre todos os membros con dereito a voto da Academia.[2] Nas primeiras tres edicións dos premios, as actrices eran candidatas por todo o seu traballo durante o período (ata por tres filmes nalgúns casos).[3] Porén, durante a 3ª cerimonia, de 1930, só se citou un filme no premio final, aínda que a gañadora tivese varios filmes na candidatura.[4]

O ano seguinte, o sistema, complexo e pouco manexable, foi substituído polo actual, en que unha actriz é candidata por unha interpretación específica nun único filme.[3] A partir da 9ª cerimonia, de 1937, a categoría limitouse a cinco candidaturas.[3] Unha actriz foi candidata postumamente, Jeanne Eagels.[5]

Galardoadas por ano editar

 
Janet Gaynor foi a primeira gañadora da categoría polas súas interpretacións en 7th Heaven (1927), Sunrise: A Song of Two Humans (1927) e Street Angel (1928).
 
Katharine Hepburn ten o récord de vitorias na categoría polos seus papeis en Morning Glory (1933), A que non sabes quen vén cear esta noite? (1967), The Lion in Winter (1968) e On Golden Pond (1981).
 
Frances McDormand, gañou o premio en tres ocasións: 1996, 2017 e 2020
 
Claudette Colbert foi a primeira actriz nada en Europa que gañou o premio, por It Happened One Night (1934)
 
Bette Davis gañou dous premios de dez candidaturas por Dangerous (1935) e Jezebel (1938).
 
Luise Rainer foi a primeira persoa en gañar dos premios consecutivos de interpretación, por The Great Ziegfeld (1936) e The Good Earth (1937). Gañounos con 27 e 28 anos, converténdoa na gañadora de dous Óscar máis nova.
 
Sophia Loren gañou polo seu papel en Dúas mulleres (1961), converténdose na primeira persoa en gañar por unha interpretación en lingua non inglesa.[6]
 
Con dezasete candidaturas, Meryl Streep é a muller máis veces candidata nesta categoría, gañando dúas veces, por Sophie's Choice (1982) e The Iron Lady (2011).
 
Con vinte e un anos, Marlee Matlin converteuse na máis nova, e única actriz xorda en gañar, por Fillos dun deus menor (1986).
 
Con 80 anos, Jessica Tandy é a actriz de máis idade en gañar nesta categoría, por Paseando a Miss Daisy (1989).
 
Halle Berry gañou por Monster's Ball (2001), converténdose na primeira e única actriz negra que gañou nesta categoría.[7]
 
Marion Cotillard gañou por interpretar a Édith Piaf en La Môme (2007), converténdose na primeira persoa en gañar por un filme en francés.
 
Natalie Portman, Óscar
á mellor actriz en 2010.
 
Sandra Bullock, Óscar
á mellor actriz en 2009.
 
Helen Mirren, Óscar
á mellor actriz en 2006.
 
Reese Witherspoon, Óscar
á mellor actriz en 2005.

Indícase en letra grosa as galardoadas que obtiveron o premio en máis dunha ocasión.

Ano Gañadora Película Personaxe As outras actrices nomeadas foron
2022 Michelle Yeoh Everything Everywhere All at Once Evelyn Quan Wang Olivia Colman, Penélope Cruz
Andrea Riseborough e Michelle Williams
2021 Jessica Chastain The Eyes of Tammy Faye Tammy Faye Messner Cate Blanchett, Ana de Armas
Nicole Kidman e Kristen Stewart
2020 Frances McDormand Nomadland Fern Viola Davis, Andra Day
Vanessa Kirby e Carey Mulligan
2019 Renée Zellweger Judy Judy Garland Cynthia Erivo, Scarlett Johansson
Saoirse Ronan e Charlize Theron
2018 Olivia Colman The Favourite Ana de Gran Bretaña Yalitza Aparicio, Glenn Close
Lady Gaga e Melissa McCarthy
2017 Frances McDormand Three Billboards Outside Ebbing, Missouri Mildred Hayes Sally Hawkins, Margot Robbie
Saoirse Ronan e Meryl Streep
2016 Emma Stone La La Land Mia Dolan Isabelle Huppert, Ruth Negga
Natalie Portman e Meryl Streep
2015 Brie Larson Room Joy "Ma" Newsome Cate Blanchett, Jennifer Lawrence
Charlotte Rampling e Saoirse Ronan
2014 Julianne Moore Still Alice Dra. Alice Howland Marion Cotillard, Felicity Jones,
Rosamund Pike, Reese Witherspoon
2013 Cate Blanchett[8] Blue Jasmine Jeanette Francis, Jasmine Amy Adams, Sandra Bullock,
Judi Dench, Meryl Streep
2012 Jennifer Lawrence Silver Linings Playbook Tiffany Maxwell Jessica Chastain, Emmanuelle Riva,
Quvenzhané Wallis e Naomi Watts
2011 Meryl Streep[8][9] The Iron Lady Margaret Thatcher Glenn Close, Viola Davis,
Rooney Mara e Michelle Williams
2010 Natalie Portman Black Swan Nina Annette Bening, Jennifer Lawrence,
Michelle Williams e Nicole Kidman
2009 Sandra Bullock Un soño posible Leigh Anne Tuohy Helen Mirren, Carey Mulligan,
Gabourey Sidibe e Meryl Streep
2008 Kate Winslet The Reader Hanna Schmitz Anne Hathaway, Angelina Jolie,
Melissa Leo e Meryl Streep
2007 Marion Cotillard[10] La Môme Édith Piaf Cate Blanchett, Julie Christie,
Laura Linney e Ellen Page
2006 Helen Mirren The Queen Isabel II do Reino Unido Penélope Cruz, Judi Dench,
Meryl Streep e Kate Winslet
2005 Reese Witherspoon Walk the Line June Carter Cash Judi Dench, Felicity Huffman,
Keira Knightley e Charlize Theron
2004 Hilary Swank Million Dollar Baby Maggie Fitzgerald Annette Bening, Catalina Sandino Moreno,
Imelda Staunton e Kate Winslet
2003 Charlize Theron Monster Aileen Wuornos Keisha Castle-Hughes, Diane Keaton,
Samantha Morton e Naomi Watts
2002 Nicole Kidman The Hours Virginia Woolf Salma Hayek, Diane Lane,
Julianne Moore e Renée Zellweger
2001 Halle Berry[11] Monster's Ball Leticia Musgrove Judi Dench, Nicole Kidman,
Sissy Spacek e Renée Zellweger
2000 Julia Roberts Erin Brockovich Erin Brockovich Joan Allen, Juliette Binoche,
Ellen Burstyn e Laura Linney
1999 Hilary Swank Boys Don't Cry Brandon Teena Annette Bening, Janet McTeer,
Julianne Moore e Meryl Streep
1998 Gwyneth Paltrow Shakespeare in love Viola De Lesseps Cate Blanchett, Fernanda Montenegro,
Meryl Streep e Emily Watson
1997 Helen Hunt As Good as It Gets Carol Connelly Helena Bonham Carter, Julie Christie
Judi Dench e Kate Winslet
1996 Frances McDormand Fargo Marge Gunderson Brenda Blethyn, Diane Keaton,
Kristin Scott Thomas e Emily Watson
1995 Susan Sarandon Dead Man Walking Helen Prejean Elisabeth Shue, Sharon Stone,
Meryl Streep e Emma Thompson
1994 Jessica Lange[8] As cousas que nunca morren Carly Marshall Jodie Foster, Miranda Richardson
Winona Ryder e Susan Sarandon
1993 Holly Hunter The Piano Ada McGrath Angela Bassett, Stockard Channing
Emma Thompson e Debra Winger
1992 Emma Thompson[12] Howards End Margaret Schlegel Catherine Deneuve, Mary McDonnell
Michelle Pfeiffer e Susan Sarandon
1991 Jodie Foster O silencio dos cordeiros Clarice Starling Geena Davis, Laura Dern
Bette Midler e Susan Sarandon
Ano Gañadora Película Personaxe As outras actrices nomeadas foron
1990 Kathy Bates Misery Annie Wilkes Anjelica Huston, Julia Roberts
Meryl Streep, Joanne Woodward
1989 Jessica Tandy Paseando a Miss Daisy Daisy Werthan Isabelle Adjani, Pauline Collins,
Jessica Lange e Michelle Pfeiffer
1988 Jodie Foster The Accused Sarah Tobias Glenn Close, Melanie Griffith,
Meryl Streep e Sigourney Weaver
1987 Cher Feitizo de lúa Loretta Castorini Glenn Close, Holly Hunter,
Sally Kirkland e Meryl Streep
1986 Marlee Matlin Fillos dun deus menor Sarah Norman Jane Fonda, Sissy Spacek,
Kathleen Turner e Sigourney Weaver
1985 Geraldine Page The Trip to Bountiful Carrie Watts Anne Bancroft, Whoopi Goldberg,
Jessica Lange e Meryl Streep
1984 Sally Field Places in the Heart Edna Spalding Judy Davis, Jessica Lange,
Vanessa Redgrave e Sissy Spacek
1983 Shirley MacLaine A forza do cariño Aurora Greenway Jane Alexander, Meryl Streep,
Julie Walters e Debra Winger
1982 Meryl Streep Sophie's Choice Sophie Zawistowski Julie Andrews, Jessica Lange,
Sissy Spacek e Debra Winger
1981 Katharine Hepburn On Golden Pond Ethel Thayer Diane Keaton, Marsha Mason,
Susan Sarandon e Meryl Streep
1980 Sissy Spacek Coal Miner's Daughter Loretta Lynn Ellen Burstyn, Goldie Hawn,
Mary Tyler Moore e Gena Rowlands
1979 Sally Field Norma Rae Norma Rae Webster Jill Clayburgh, Jane Fonda,
Marsha Mason e Bette Midler
1978 Jane Fonda O regreso Sally Hyde Ingrid Bergman, Ellen Burstyn,
Jill Clayburgh e Geraldine Page
1977 Diane Keaton Annie Hall Annie Hall Anne Bancroft, Jane Fonda,
Shirley MacLaine e Marsha Mason
1976 Faye Dunaway Network, un mundo implacable Diana Christensen Marie-Christine Barrault, Talia Shire,
Sissy Spacek e Liv Ullmann
1975 Louise Fletcher Alguén voou sobre o niño do cuco Enfermeira Ratched Ann-Margret, Isabelle Adjani,
Glenda Jackson e Carol Kane
1974 Ellen Burstyn Alicia xa non vive aquí Alice Hyatt Diahann Carroll, Faye Dunaway,
Valerie Perrine e Gena Rowlands
1973 Glenda Jackson A Touch of Class Vicki Allessio Ellen Burstyn, Marsha Mason,
Barbra Streisand e Joanne Woodward
1972 Liza Minnelli Cabaret Sally Bowles Diana Ross, Maggie Smith,
Cicely Tyson e Liv Ullmann
1971 Jane Fonda Klute Bree Daniels Julie Christie, Glenda Jackson,
Vanessa Redgrave e Janet Suzman
Ano Gañadora Película Personaxe As outras actrices nomeadas foron
1970 Glenda Jackson Mulleres namoradas Gudrun Brangwen Jane Alexander, Ali MacGraw,
Sarah Miles e Carrie Snodgress
1969 Maggie Smith[8] The Prime of Miss Jean Brodie Jean Brodie Geneviève Bujold, Jane Fonda,
Liza Minnelli e Jean Simmons
1968 Katharine Hepburn[C] The Lion in Winter Leonor de Aquitania Patricia Neal, Vanessa Redgrave
e Joanne Woodward
Barbra Streisand[C] Funny Girl Fanny Brice
1967 Katharine Hepburn A que non sabes quen vén cear esta noite? Christina Drayton Anne Bancroft, Faye Dunaway,
Edith Evans e Audrey Hepburn
1966 Elizabeth Taylor ¿Quen teme a Virginia Woolf? Martha Anouk Aimée, Ida Kamińska,
Lynn Redgrave e Vanessa Redgrave
1965 Julie Christie Darling Diana Scott Julie Andrews, Samantha Eggar,
Elizabeth Hartman e Simone Signoret
1964 Julie Andrews Mary Poppins Mary Poppins Anne Bancroft, Sophia Loren,
Debbie Reynolds e Kim Stanley
1963 Patricia Neal Hud Alma Brown Leslie Caron, Shirley MacLaine,
Rachel Roberts e Natalie Wood
1962 Anne Bancroft O milagre de Anna Sullivan Anne Sullivan Bette Davis, Katharine Hepburn,
Geraldine Page e Lee Remick
1961 Sophia Loren[10] Dúas mulleres Cesira Audrey Hepburn, Piper Laurie,
Geraldine Page e Natalie Wood
1960 Elizabeth Taylor Butterfield 8 Gloria Wandrous Greer Garson, Deborah Kerr,
Shirley MacLaine e Melina Mercouri
1959 Simone Signoret Room at the Top Alice Aisgill Doris Day, Audrey Hepburn,
Katharine Hepburn e Elizabeth Taylor
1958 Susan Hayward Quero vivir Barbara Graham Deborah Kerr, Shirley MacLaine,
Rosalind Russell e Elizabeth Taylor
1957 Joanne Woodward The Three Faces of Eve Eve White, Eve Black
e Jane
Deborah Kerr, Anna Magnani,
Elizabeth Taylor e Lana Turner
1956 Ingrid Bergman[8] Anastasia Anna Koreff, Anastasia Carroll Baker, Katharine Hepburn,
Nancy Kelly e Deborah Kerr
1955 Anna Magnani The Rose Tattoo Serafina Delle Rose Susan Hayward, Katharine Hepburn,
Jennifer Jones e Eleanor Parker
1954 Grace Kelly The Country Girl Georgie Elgin Dorothy Dandridge, Judy Garland,
Audrey Hepburn e Jane Wyman
1953 Audrey Hepburn Vacacións en Roma Princesa Ann Leslie Caron, Ava Gardner,
Deborah Kerr e Maggie McNamara
1952 Shirley Booth Come Back, Little Sheba Lola Delaney Joan Crawford, Bette Davis,
Julie Harris e Susan Hayward
1951 Vivien Leigh A Streetcar Named Desire Blanche DuBois Katharine Hepburn, Eleanor Parker,
Shelley Winters e Jane Wyman
Ano Gañadora Película Personaxe As outras actrices nomeadas foron
1950 Judy Holliday Nacida onte Billie Dawn Anne Baxter, Bette Davis,
Eleanor Parker e Gloria Swanson
1949 Olivia de Havilland The Heiress Catherine Sloper Jeanne Crain, Susan Hayward,
Deborah Kerr e Loretta Young
1948 Jane Wyman Johnny Belinda Belinda McDonald Ingrid Bergman, Olivia de Havilland,
Irene Dunne e Barbara Stanwyck
1947 Loretta Young The Farmer's Daughter Katrin Holstrom Joan Crawford, Susan Hayward,
Dorothy McGuire e Rosalind Russell
1946 Olivia de Havilland To Each His Own Jody Norris Celia Johnson, Jennifer Jones,
Rosalind Russell e Jane Wyman
1945 Joan Crawford Mildred Pierce Mildred Pierce Ingrid Bergman, Greer Garson,
Jennifer Jones e Gene Tierney
1944 Ingrid Bergman[8] Gaslight Paula Alquist Anton Claudette Colbert, Bette Davis,
Greer Garson e Barbara Stanwyck
1943 Jennifer Jones The Song of Bernadette Santa Bernadette Soubirous Jean Arthur, Ingrid Bergman,
Joan Fontaine e Greer Garson
1942 Greer Garson Mrs. Miniver Sra. Miniver Bette Davis, Katharine Hepburn
Rosalind Russell e Teresa Wright
1941 Joan Fontaine Sospeita Lina McLaidlaw Bette Davis, Olivia de Havilland
Greer Garson e Barbara Stanwyck
1940 Ginger Rogers Kitty Foyle Kitty Foyle Bette Davis, Joan Fontaine,
Katharine Hepburn e Martha Scott
1939 Vivien Leigh Foise co vento Scarlett O'Hara Bette Davis, Irene Dunne,
Greta Garbo e Greer Garson
1938 Bette Davis Jezabel Julie Marsden Fay Bainter, Wendy Hiller,
Norma Shearer e Margaret Sullavan
1937 Luise Rainer The Good Earth O-Lan Irene Dunne, Greta Garbo,
Janet Gaynor e Barbara Stanwyck
1936 Luise Rainer The Great Ziegfeld Anna Held Irene Dunne, Gladys George
Carole Lombard e Norma Shearer
1935 Bette Davis Dangerous Joyce Heath Elisabeth Bergner, Claudette Colbert,
K. Hepburn, Miriam Hopkins e Merle Oberon
1934 Claudette Colbert It Happened One Night Ellie Andrews Grace Moore, Norma Shearer
e Bette Davis[B]
1933 Katharine Hepburn Morning Glory Eva Lovelace May Robson e
Diana Wynyard
1932 Helen Hayes[8] The Sin of Madelon Claudet Madelon Marie Dressler e
Lynn Fontanne
1931 Marie Dressler Min and Bill Min Marlene Dietrich, Irene Dunne,
Ann Harding e Norma Shearer
1930 Norma Shearer[A] The Divorcee Jerry Nancy Carroll, Ruth Chatterton,
Greta Garbo,[A] Norma Shearer[A] e Gloria Swanson
1929 Mary Pickford Coquette Norma Besant Ruth Chatterton, Betty Compson,
Jeanne Eagels, Corinne Griffith e Bessie Love
1928 Janet Gaynor 7th heaven, Street angel
e Sunrise
Diane, Angela
e A Esposa
Louise Dresser e Gloria Swanson

Múltiples candidaturas editar

As seguintes actrices obtiveron polo menos catro candidaturas ao Óscar á mellor actriz:

Récords de idade editar

Récord Actriz Filme Idade (en anos) Ref.
Gañadora máis vella Jessica Tandy Paseando a Miss Daisy 80 [13]
Candidata máis vella Emmanuelle Riva Amour 85 [13]
Gañadora máis nova Marlee Matlin Fillos dun deus menor 21 [13]
Candidata máis nova Quvenzhané Wallis Beasts of the Southern Wild 9 [13]

Galería editar

Ademais de Katharine Hepburn (4 premios), Luise Rainer, Bette Davis e Meryl Streep (2 premios), as seguintes actrices gañaron o Óscar á mellor actriz en dúas ocasións:

Notas editar

A1 2 3 : As regras nas primeiras tres cerimonias permitían que un intérprete recibise unha única candidatura polo seu traballo en máis dun filme. Greta Garbo e Norma Shearer foron candidatas por dous papeis diferentes na mema categoría, algo que prohiben as regras actuais. Non se deu razón oficial de por que Shearer gañou por só un dos filmes.[14]
B : A interpretación de Bette Davis en Of Human Bondage non foi candidata ao Óscar,[15] mais varias influentes persoas fixeron campaña no seu momento para incluíla na lista, polo que nesa edición e na seguinte a Academia relaxou as súas regras e permitiu o voto write-in.[16] Tecnicamente isto significaba que calquera interpretación era elixible para o premio, fose ou non un nomeamento oficial. Aínda que a academia non recoñece oficialmente esta candidatura para Davis,[17][18] incluírona na listaxe de candidatos na cerimonia de 1935 da súa páxina oficial.[19]
C1 2 : Katharine Hepburn e Barbra Streisand recibiron exactamente o mesmo número de votos, o que fixo que ambas as actrices recibisen o premio.[20]
Referencias
  1. "Rule One: Award Definitions" (PDF). Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas (AMPAS). p. 1. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de outubro de 2014. Consultado o 30 de agosto de 2013.  Arquivado 21 de outubro de 2014 en Wayback Machine.
  2. "Rule Six: Special Rules for the Acting Awards" (PDF). Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas (AMPAS). p. 8-7. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de outubro de 2014. Consultado o 30 de agosto de 2013.  Arquivado 21 de outubro de 2014 en Wayback Machine.
  3. 3,0 3,1 3,2 Levy 2003, p. 56
  4. Dirks, Tim. "1929–38 Academy Awards Winners and History". Filmsite (Rainbow Media). Arquivado dende o orixinal o 29 de agosto de 2016. Consultado o 30 de agosto de 2013. 
  5. Thise 2008, p. 235
  6. King, Susan (28 de marzo de 2011). "The Academy to fete Sophia Loren". Los Angeles Times (Tribune Company). Arquivado dende o orixinal o 06 de maio de 2015. Consultado o 13 de abril de 2015. 
  7. Crouse 2005, p. 88
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Tamén gañou un Óscar á mellor actriz secundaria.
  9. Sumando as de mellor actriz e as de mellor actriz secundaria, Meryl Streep é a actriz máis nomeada da historia dos Óscar e a segunda muller trala deseñadora de vestiario Edith Head
  10. 10,0 10,1 Sophia Loren (en italiano) e Marion Cotillard (en francés) foron as únicas premiadas por actuacións en linguas diferentes do inglés.
  11. Foi a primeira afroamericana en gañalo.
  12. Tamén gañou un Óscar ó mellor guión adaptado.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 "Oldest/Youngest Acting Nominees and Winners". Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas (AMPAS). Arquivado dende o orixinal o 01 de marzo de 2009. Consultado o 28 de decembro de 2014. 
  14. Rooney, David (25 de novembro de 2003). "On the double-bubble". Variety (Penske Media Corporation). Arquivado dende o orixinal o 02 de abril de 2015. Consultado o 30 de agosto de 2013. 
  15. Wiley & Bona 1996, p. 1002
  16. Wiley & Bona 1996, p. 1045
  17. Levy 2003, p. 51
  18. Wiley & Bona 1996, p. 65
  19. "The 7th Academy Awards (1935) Nominees and Winners". Academia das Artes e das Ciencias Cinematográficas (AMPAS). Arquivado dende o orixinal o 06 de xullo de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2013. 
  20. Levy 2003, p. 116

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

Ligazóns externas editar