A liña de alta velocidade Vitoria-Bilbao-Donostia-Fronteira francesa, denominada comunmente Y vasco (en éuscaro: Euskal Y), é o proxecto ferroviario que pretende unir mediante unha vía de altas prestacións as tres capitais vascas, Bilbao, Donostia e Vitoria, conectándoas entre si mediante un trazado en «Y» cun percorrido medio de 35 minutos, e coa fronteira francesa, dando continuidade á liña de alta velocidade Venta de Baños-Burgos-Vitoria e por tanto conectando con Madrid.

Mapa do Y vasco.

Este proxecto forma parte da rede de altas prestacións (apta para mercadorías e pasaxeiros) do «Plan Estratéxico de Infraestruturas e Transporte» do Ministerio de Fomento para o período 2005-2023 e tamén do proxecto europeo «Proxecto prioritario Nº3 do Eixo Atlántico europeo». A conexión da Y vasca entre Vitoria e Bilbao está prevista para 2023, aínda que polo momento as obras de acceso ás capitais poderían atrasalo, mentres que o ramal guipuscoano incluirase máis tarde.​ Este macroproxecto consta de varios proxectos básicos de segmentos do trazado, subdivididos á súa vez en tramos menores de 10 km que se desenvolven nos correspondentes proxectos construtivos.

Proxecto editar

A lonxitude total do trazado é de 175 km, dos cales 94 son da galla Vitoria - Bilbao. Hai un total de 157 quilómetros de vía dobre, e outros 37 km de vía única.

A utilización desta vía será mixta, e compartirá o tráfico de mercadorías e o de viaxeiros. As características técnicas do trazado son: radio mínimo de curvas de 3.100 m e pendentes máximas de 15 milésimas por metro, con velocidades que oscilan entre 120 km/h de máxima para o tráfico de mercadorías e os 250 km/h de máxima para os viaxeiros. O trazado realizarase nun 70% baixo túneles, o que supón un 40% da totalidade do percorrido, ou sobre viadutos, un 20% do percorrido[1]. Haberá 23 túneles e 44 viadutos. Segundo outras fontes[Cómpre referencia], a lonxitude total da infraestrutura é de 171,9 km, dos cales en túnel son 104,3 km (60,64%), en viaduto son 17,0 km (9,93%), e ao descuberto son 50,6 km (29,43%).

A entrada en servizo desta infraestrutura permitirá reducir o tempo de viaxe entre as tres capitais: Vitoria - Donostia nun 60%, e entre Bilbao - Donostia e Bilbao - Vitoria nun 80% (a duración no ano 2008 do percorrido en transporte ferroviario entre capitais como Bilbao e Donostia era de algo máis de 2 horas e 15 minutos; entre Bilbao e Vitoria era de 2 horas 20 minutos con transbordo en Miranda de Ebro, e para rematar, entre Vitoria e Donostia, era de 1 hora e 40 minutos).

Os servizos de mercadorías chegarán directamente ata o porto de Bilbao en Santurtzi (Biscaia) pola variante sur ferroviaria, e ao porto de Pasaias en Guipúscoa a través dun acceso desde Irún creando unha intermodal de mercadorías en Lezo. Estímase que se retirarán da estrada 800.000 camións anuais. Prevíronse conexións ao futuro eixo cantábrico de alta velocidade (liña de alta velocidade da costa cantábrica) que o uniría con Santander, e ao corredor navarro que o uniría con Pamplona e a liña do val do Ebro, esta última cunha conexión en Ezkio-Itsaso e sen afectar os parques naturais de ao redor.[2]

Prevíronse seis estacións e dous postos de adiantamento e estacionamento de trens, un en Aramayona (Áraba) e outro en Ezkio-Itsaso (esta última tamén será estación de pasaxeiros). Estas instalacións ocuparán unha plataforma de 1.500 m de longo, cun largo de entre 42 e 56 metros, e acollerán seis ou oito vías.

Estacións editar

 
Trazado do proxecto da Y vasca nun mapa de Euskadi.

Polas estacións de Astigarraga, Bilbao-Abando, Vitoria e Ezkio-Itsaso pasarían todos os trens, mentres que nas de Donostia e Irún faríase mediante desvíos, o primeiro para chegar ao centro da cidade e o segundo para entrar en Irún e conectalo coa vía convencional francesa (mesmo largo que o Y vasco). Así mesmo, como é posible facer paradas sen ningunha dificultade nos postos de adiantamento e estacionamento de trens, a localidade de Aramayona estaría preparada desde o primeiro momento para unha posible estación.

Viadutos e túneles editar

Haberá 44 viadutos e 23 túneles previstos:

Túneles
  • Túnel de Albertia, de 4.786 m de lonxitude.
  • Túnel de Udalaitz, de 3.185 m de lonxitude.
  • Túnel de Zarátamo, de 2.728 m de lonxitude.
  • Túnel de Induspe, de 2.224 m de lonxitude.
  • Túnel de Galdakao, de 1.827 m de lonxitude.
Viadutos
  • Viaduto sobre a estrada A-2620 en Aramayona, de 1.401 m de lonxitude, 77 m de altura e 22 vans.
  • Viaduto sobre o val de Atxondo, de 1.080 m de lonxitude e 60 m de altura.
  • Viaduto de San Antonio - Malaespina, de 837 m de lonxitude.
  • Viaduto de Mañaria, de 616 m de lonxitude, encargado á enxeñería Areas e Asociados con deseño coidado.
  • Viaduto de Elorrio, de 870 m de lonxitude e 88 m de altura.
  • Viaduto sobre a estrada A-3002, río Zadorra e estrada N-I, de 505 m de lonxitude.
  • Viaduto sobre a estrada GI-3343, de 471 m de lonxitude.
  • Viaduto de Zaldibia, de 900 m de lonxitude e 80 m de altura.

Tempos de viaxe editar

Itinerario Duración futura Duración actual (2008) En coche En autobús
Bilbao - Donostia 0:38 2:15 1:00 1:15
Vitoria - Bilbao 0:28 2:20 0:45 1:00
Donostia - Vitoria 0:34 1:40 1:10 1:30
Bilbao - Pamplona 0:45 3:30 1:30 2:00

Comparativa entre as duracións en tren actuais e futuras entre as cidades do País Vasco con outras de Francia e España.

Itinerario Duración futura Duración actual (2008)
Bilbao - Madrid 2:10 4:45
Vitoria - Madrid 1:42 3:45
Donostia - Madrid 2:15 5:20
Bilbao - Bordeos 2:18 4:55
Bilbao - París 5:47 9:10
Madrid - París 7:25 13:27
Madrid - Bordeos 4:20 8:15
Itinerario Duración mínima actual tren Autobús Coche Duración Y vasca
Bilbao - Donostia 2h 13min 1h 10min 1h 38min
Donostia - Vitoria 1h 40min 1h 30min 1h 10min 34min
Vitoria - Bilbao 2h 20min 1h 45min 28min
Bilbao - Madrid 4h 50min 4h 45min 4h 2h 10min
Donostia - Madrid 5h 20min 5h 4h 40min 2h 15min
Vitoria - Madrid 3h 45min 4h 1h 45min
Bilbao - París 9h 10min 12h 15min 8h 30min 5h 47min
Donostia - París 11h 7h 35min 5h 09min
Vitoria - París 12h 15min 5h 40min

Notas editar

  1. Adif
  2. "O Goberno foral apoia que a conexión co 'Y' vasco sea en Ezkio-Itsaso.". Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2011. Consultado o 05 de xullo de 2009.  Arquivado 17 de novembro de 2011 en Wayback Machine.