Xoán Sexismundo Zápolya
Xoán Sexismundo Zápolya (en húngaro: Szapolyai János Zsigmond), nado en Buda, actual Budapest o 7 de xullo de 1540 e finado en Gyulafehérvár o 14 de marzo de 1571) foi un nobre, conde de Szepes e fillo do rei Xoán I de Hungría e de Sabela Jagiellon de Hungría. Xoán Sexismundo foi o primeiro Príncipe de Transilvania (1541-1571), logo de que esta se independizase trala ocupación turca de Hungría. Foi rei electo (rex electus) de Hungría como Xoán II (máis nunca foi coroado ou reinou).
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 7 de xullo de 1540 (Gregoriano) Buda, Hungría |
| Morte | 14 de marzo de 1571 (30 anos) Alba Iulia, Romanía |
| Lugar de sepultura | St. Michael's Cathedral (en)  |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Hungría |
| Relixión | Unitarismo |
| Actividade | |
| Ocupación | organista |
| Instrumento | Órgano |
Outro | |
| Título | Duque |
| Familia | Casa de Zápolya (pt) |
| Pais | João Zápolya (pt) e Isabela Jagiellon (pt) |
Traxectoria editar
Logo de resistir durante dous séculos os ataques turcos otománs, Hungría finalmente foi derrotada en 1526 na batalla de Mohács, onde morreu o rei Lois II de Hungría. Ó non deixar herdeiros, axiña o voivoda de Transilvania, o conde húngaro Xoán de Zápolya e Fernando I de Habsburgo, irmán do emperador xermánico fixéronse coroar como reis húngaros e continuaron unha serie de loitas por conservar o control do reino. Posto que o rei Xoán I de Hungría non tiña fillos herdeiros, trala súa morte, Fernando Habsburgo e os seus descendentes serían os reis húngaros.
Porén, en 1540 xusto antes de morrer, Xoán I decatouse de que a súa esposa a raíña Sabela Jagiellon (filla do rei Sexismundo I de Polonia) finalmente dera a luz un fillo home, ó cal chamaron Xoán Sexismundo Zápolya e de inmediato foi proclamado como sucesor no trono húngaro. Fernando axiña se decatou disto e mobilizou os seus exércitos cara a Hungría, tralo cal o sultán Suleimán o Magnífico enfurecido decidiu que non se podía confiar nin nos húngaros nin nos xermánicos, pois pactaban en segredo ás súas costas.
En poucos meses, os exércitos otománs avanzaron cara á sede real húngara, Buda, instalando o seu campamento en agosto de 1541 xunto á montaña sobre a cal se achaba a cidade real. Axiña Suleimán enviou os seus emisarios ó palacio pedíndolle á raíña viúva Sabela que fose ó campamento turco a presentarlle ó neno acabado de nacer. Baixando nunha carruaxe dourada onde viaxaba a raíña con varias amas de cría que levaban a Xoán Sexismundo nos seus brazos, axiña os húngaros se deron conta de que o sultán artellaba algo: un continxente de xanízaros turcos aproveitou a ocasión para coarse na cidade e sen ningún enfrontamento armado esta foi tomada polas forzas otomás. Logo de estar varios días encerrada no seu palacio, a raíña Sabela foi trasladada co seu fillo ao castelo de Lippa, xunto ao río Maros. O sultán permitíralle levar todas as súas pertenzas persoais e prometeulle que ocuparía a cidade de Buda até a maioría de idade de Xoán Sexismundo, quen reinaría de forma independente, aínda que como vasalo do Imperio Otomán. A raíña arribou finalmente á cidade de Gyulafehérvár en Transilvania (onde a familia do seu esposo tiña extensos dominios), mudándose ó palacio obispal que foi remodelado para acoller á raíña e ao seu fillo.[1]
O pequeno Xoán Sexismundo creceu baixo a tutoría da súa nai, a raíña Sabela, e do monxe Xurxo Martinuzzi, quen exerceron de rexentes de Transilvania até a maioría de idade do mozo Zápolya. Xoán Sexismundo converteuse nunha persoa culta. Falaba e escribía en oito idiomas: húngaro, polaco, italiano, latín, grego, romanés e turco. Era coñecido por ser garrido (de contextura media e atlética, cabelos louros, beizos delgados, pel delicada). Era un apaixonado amante dos libros, así como da música e a danza. Malia a súa contextura delgada adoraba a caza e facía uso da lanza en devanditas ocasións.
Á parte do seu gran nivel cultural, tamén era famosa a súa extrema paciencia e sentido da xustiza. Era quen de escoitar durante horas as diversas discusións relixiosas entre sacerdotes católicos e protestantes. Tamén é importante salientar que os territorios de Hungría que estaban baixo o seu control contaban cun exército de 50 000 soldados permanentes, sendo algo extraordinario para a súa época, pois ningún outro Estado europeo dispuña constantemente de devandita forza militar.
En 1568, Xoán Sexismundo, aconsellado polo teólogo Ferenc Dávid, ordenou a sanción do Edicto de Turda, o cal estipulaba que se debían respectar as catro tendencias relixiosas cristiás principais: (catolicismo, luteranismo, calvinismo e unitarismo).
Posteriormente, a pugna entre os dous pretendentes ó trono húngaro continuou ata que un par de anos despois da Paz de Adrianópole en 1568, asinada entre o emperador germánico Maximiliano II de Habsburgo e o sultán Selim II, Xoán Sexismundo vese obrigado a renunciar ó título de rei húngaro en 1570.
No acordo de Speyer entre Xoán Sexismundo e o emperador, Transilvania foi recoñecida como un Principado independente baixo vasalaxe ante os turcos otománs con Xoán Sexismundo á súa cabeza, selándose así a separación do reino húngaro en tres rexións político-administrativas independentes. Xoán Sexismundo morreu poucos meses logo da ratificación de devandito acordo en 1571, e o conde Estevo I Báthory foi elixido como novo Príncipe transilvano pola grande asemblea.
Notas editar
- ↑ Lázár, Gyula. (2011). Az Oszmán Birodalom fénykora és hanyatlása (La Edad de Oro y la Caída del Imperio otomano). Attraktor. pág.: 81-83.