Xinjiang
rexión autónoma da China
Xinjiang (en uigur: شىنجاڭ, Shinjang; en chinés: 新疆, Xīnjiāng), oficialmente rexión autónoma uigur de Xinjiang (en uigur: شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى, en chinés: 新疆维吾尔自治区) é unha rexión autónoma da República Popular da China.
| Шинжаң-Уйгур автоном району (ky) Шыңжаң Ұйғыр аутономиялық ауданы (kk-cyrl) ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས། (bo)  | |||||
| |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Estado | República Popular da China | ||||
| Capital | Ürümqi | ||||
| Contén a división administrativa | |||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 25.852.345 (2020) (15,53 hab./km²) | ||||
| Lingua usada | Línguas tibetanas centrais (pt)  Southern Mongolian (en) kirguiz Lingua casaca Lingua uigur Xibe (en) Lingua aini Língua daur (pt) santa (pt) Língua evenki (pt) Língua ili turki (pt) lingua sariculiana Língua salar (pt) Lingua tibetana | ||||
| Xeografía | |||||
| Superficie | 1.664.897,17 km² | ||||
| Punto máis alto | K2 (8.611 m) | ||||
| Comparte fronteira con | Qinghai Naryn (pt) Rexión de Isiq-Köl Khovd (pt) Rexión de Osh Tíbet República de Altai Gansu (pt) Bayan-Ölgiy (pt) | ||||
| Datos históricos | |||||
| Precedido por | |||||
| Creación | 1 de outubro de 1955 | ||||
| Organización política | |||||
| • Xefe do goberno | Shohrat Zakir (en) (2015–2021) Erkin Tuniyaz (en) (2021–) | ||||
| Órgano lexislativo | Xinjiang Uyghur Autonomous Regional People's Congress (en) , | ||||
| PIB nominal | 1.379.760.000.000 ¥ (2020) | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Fuso horario | |||||
| ISO 3166-2 | CN-XJ e CN-65 | ||||
| Páxina web | xinjiang.gov.cn | ||||
_(%2Ball_claims_hatched).svg&lang=gl)
A súa superficie abrangue 1 660 000 km2, na que vivían 21 813 334 habitantes en 2010.
Subdivisións editar
Xinjiang subdivídese en 2 cidades con nivel de prefectura, 7 prefecturas e 5 prefecturas Autónomas. Dúas das sete prefecturas fan parte da prefectura autónoma casaca de Ilí. Por baixo delas hai 11 sectores, 20 cidades con nivel de distrito, 62 distritos e 6 distritos autónomos; catro destas cidades con nivel de distrito non forman parte de ningunha prefectura e realmente permanecen baixo a administración do Corpo de Produción e Construción de Xinjiang.
| Nome convencional | Uigur (Kona Yeziq) |
Romanización do uigur (Yengi Yeziq) |
Chinés | Pinyin | Comentarios |
|---|---|---|---|---|---|
| Cidades con nivel de prefectura | |||||
| Ürümqi | ئۈرۈمچى شەھرى | Ürümchi Shehri | 乌鲁木齐市 | Wūlǔmùqí Shì | |
| Karamay | قاراماي شەھرى | Qaramay Shehri | 克拉玛依市 | Kèlāmǎyī Shì | |
| Cidades con nivel de distrito | |||||
| Shihanza | شىخەنزە شەھرى | Shixenze Shehri | 石河子市 | Shíhézǐ Shì | Administradas polo Corpo de Produción e Construción de Xinjiang |
| Tumshuke | تۇمشۇق شەھرى | Tumshuq Shehri | 图木舒克市 | Túmùshūkè Shì | |
| Alar | ئارال شەھرى | Aral Shehri | 阿拉尔市 | Ālā'ěr Shì | |
| Wujiaqu | ئۇجاچۇ شەھرى | Ujachü Shehri | 五家渠市 | Wǔjiāqú Shì | |
| Prefecturas | |||||
| Turfan | تۇرپان ۋىلايىتى | Turpan Wilayiti | 吐鲁番地区 | Tǔlǔfān Dìqū | |
| Kumul | قۇمۇل ۋىلايىتى | Qumul Wilayiti | 哈密地区 | Hāmì Dìqū | |
| Khotan | خوتەن ۋىلايىتى | Xoten Wilayiti | 和田地区 | Hétián Dìqū | |
| Aksu | ئاقسۇ ۋىلايىتى | Aqsu Wilayiti | 阿克苏地区 | Ākèsū Dìqū | |
| Kasgar | قەشقەر ۋىلايىتى | Qeshqer Wilayiti | 喀什地区 | Kāshí Dìqū | |
| Tacheng | تارباغاتاي ۋىلايىتى | Tarbaghatay Wilayiti | 塔城地区 | Tǎchéng Dìqū | Subordinadas á P.A. de Ili |
| Altai | ئالتاي ۋىلايىتى | Altay Wilayiti | 阿勒泰地区 | Ālètài Dìqū | |
| Prefecturas autónomas | |||||
| Prefectura Autónoma Kirguís de Kizilsu | قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى | Qizilsu Qirghiz Aptonom Oblasti | 克孜勒苏柯尔克孜自治州 | Kèzīlèsū Kē'ěrkèzī Zìzhìzhōu | |
| Prefectura Autónoma Mongol de Bayin'gholin | بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى | Bayin'gholin Mongghol Aptonom Oblasti | 巴音郭楞蒙古自治州 | Bāyīnguōlèng Měnggǔ Zìzhìzhōu | |
| Prefectura Autónoma Hui de Changji | سانجى خۇيزۇ ئاپتونوم ئوبلاستى | Sanji Xuizu Aptonom Oblasti | 昌吉回族自治州 | Chāngjí Huízú Zìzhìzhōu | |
| Prefectura Autónoma Mongol de Börtala | بۆرتالا موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى | Börtala Mongghol Aptonom Oblasti | 博尔塔拉蒙古自治州 | Bó'ěrtǎlā Měnggǔ Zìzhìzhōu | |
| Prefectura Autónoma Kazakh d'Ili | ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى | Ili Qazaq Aptonom Oblasti | 伊犁哈萨克自治州 | Yīlí Hāsàkè Zìzhìzhōu | |
Composición étnica editar
| Grupos étnicos Xinjiang, censo de 2000 | ||
|---|---|---|
| Nacionalidade | Poboación | Porcentaxe |
| Uigures | 8.345.622 | 45,21% |
| Han | 7.489.919 | 40,58% |
| Casacos | 1.245.023 | 6,74% |
| Hui | 839.837 | 4,55% |
| Quirguices | 158.775 | 0,86% |
| Mongois | 149.857 | 0,81% |
| Dongxiang | 55.841 | 0,30% |
| Taxicos | 39.493 | 0,21% |
| Xibes | 34.566 | 0,19% |
| Manchús | 19.493 | 0,11% |
| Tujias | 15.787 | 0,086% |
| Uzbekos | 12.096 | 0,066% |
| Rusos | 8.935 | 0,048% |
| Miao (Hmong) | 7.006 | 0,038% |
| Tibetanos | 6.153 | 0,033% |
| Zhuang | 5.642 | 0,031% |
| Daures | 5.541 | 0,030% |
| Tártaros | 4.501 | 0,024% |
| Salar | 3.762 | 0,020% |
Notas editar
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- Bodde, Derk (1986): The Cambridge History of China. Volume 1. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-5212-4327-0.
- Ceinos, Pedro (2006): Historia breve de China. Madrid: Sílex Ediciones. ISBN 978-84-7737-173-1.
- Chen, Ping (1999): Modern Chinese: history and sociolinguistics. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-5216-4572-0.
- Bruce, Elleman (2001): Modern Chinese Warfare. 1795-1989. Londres: Routledge. ISBN 978-0-4152-1474-2.
- Grousset, René (1994): L'Empire des steppes. París: Éditions Payot. ISBN 978-2-2860-1478-0. Ler en PDF.
Ligazóns externas editar
- Web oficial do goberno de XinjiangArquivado 04 de decembro de 2010 en Wayback Machine. (en chinés), (en inglés) e máis (en uigur)