Wadi es-Sebua, ou Val dos Leóns (chamado así polo patio bordeado de esfinxes á entrada do templo) (árabe: وادي السبوع), é o sitio de dous templos do Novo Reino, incluíndo un templo speos construído polo Faraón Ramsés II da XIX Dinastía, na Baixa Nubia.[1]

Uadi es-Sebua
Unha foto do templo de Wadi es-Sebua
Uadi es-Sebua en Exipto
Uadi es-Sebua
Uadi es-Sebua
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
PaísExipto Exipto
TipoCultural
Criteriosi, II, VI
Inscrición1979 (3ª sesión)
Rexión da UNESCOÁfrica
Identificador88-003

Xunto con Abu Simbel, Filae, Amada e outros sitios arqueolóxicos de Nubia, os templos de Wadi es-Sebua inscribíronse na lista do Patrimonio da Humanidade da UNESCO en 1979.[2]

Primeiro Templo de Amenhotep III editar

O primeiro templo construíuno o faraón Amenhotep III da XVIII dinastía e posteriormente restaurado por Ramsés II.[3] Na súa primeira etapa, este templo "consistía nun santuario escavado na rocha (uns 3 m por 2 m) fronte a un pilono construído en ladrillo, un patio e unha sala, parcialmente pintados con pinturas murais."[4] O templo quizais estaba dedicado a unha das formas nubias locais de Horus, pero as súas representacións foron alteradas a Amón nun momento posterior.[5] Durante o Período amarniense, As imaxes de Amón foron atacadas e as decoracións deterioráronse, pero Ramsés II posteriormente restaurou e ampliou o templo de Amenhotep III construíndo estruturas diante do pilono.[5]

O templo de Amón de Ramsés II editar

 
Esfinxe de Ramsés II dende o seu templo de Wadi es-Sebua
 
O patio de Wadi es-Sebua
 
Relevo de Ramsés II presentando unha ofrenda aos deuses en Wadi es-Sebua

O segundo templo máis grande construído en el-Sebua coñeceuse como O Templo de Ramsés-Meriamón [[Ramsés II] no Dominio de Amón e construíuse a uns 150 m. ao nordés do templo de Amenhotep III.[5] Os monumentos e representacións contemporáneas do vicerrei de Kush, Setau, indican que este templo ergueuse entre os anos 35 e 50 de Ramsés II.[5] Sábese que Setau serviu como vicerrei de Kush ou Nubia entre os anos 38 e 63 do reinado deste faraón e foi responsable dos templos nubios posteriores de Ramsés.[6] O templo de Wadi es-Sebua foi o terceiro santuario ou capela construído na roca cun patio anterior construído en pedra que Ramsés II ergueu en Nubia. Situado a uns cento cincuenta quilómetros ao sur de Asuán, na marxe occidental do Nilo, o templo debeu a súa importancia a que durante o período ramessida, a cidade construíuse na saída das rutas das caravanas, utilizouse como lugar de residencia para o vicerrei de Kush e porque estaba situado nun tramo difícil do Nilo que era difícil para os barcos remontar a contracorrente. Ramsés II encomendou a xestión dos seus proxectos de traballo aquí ao vicerrei de Nubia Setau que, se se xulga pola mala calidade do estilo osiríaco das estatuas do patio, viuse obrigado a conformarse cunha "forza de traballo sen formación, moitos dos cales eran prisioneiros dos oasis libios" e por "materiais de calidade inferior".[7]

O templo de "Ramsés amado de Amón no campo de Amón" usouse como peirao ou lugar de descanso para os barcos durante a seu descenso do río Nilo. Os posteriores árabes locais, inspirados nas esculturas de pedra das esfinxes que bordeaban a entrada do primeiro templo, bautizaron o lugar como 'Wadi es-Sebua' ou o Val dos Leóns. O templo constaba de tres partes diferenciadas: dous patios abertos que estaban decorados con esfinxes ou dromos, un gran patio interior con columnas osiríacas e o templo escavado na rocha. Este templo era, polo tanto, "en parte independente e en parte escavado na roca".[8]

O templo tivo tres pilonos. Os dous primeiros, porén, estaban feitos de ladrillos de baixa calidade, de barro do Nilo e desde aquela desmoronáronse. Só se conserva o paso da porta de pedra entre eles. Máis aló da primeira torre, aparece o primeiro patio con dúas esfinxes con cabeza humana acompañadas de dúas estatuas do propio faraón que orixinalmente estaban a ambos os dous lados do corredor. Só a estatua da esquerda de Ramsés II permanece in situ, mentres que a outra está agora no deserto.[8] Máis aló do segundo pilono, aparece un segundo patio con catro esfinxes de cabeza de falcón representando ao Horus de Miam, de Meha, de Baki e, curiosamente, ao Horus de Edfu cando se esperaría o de Buhen estando en Nubia. Entre as súas pernas aparece unha estatuíña coa imaxe de Ramsés rematada coa coroa de nemes. Na súa base, unha inscrición indica que Ramsés "Señor doss festivais de Sed, como o seu pai Ptah" refírese ao desexo de lonxevidade por parte deste faraón que tamén amósase nos vestixios da segunda porta: "Ramsés-Meriamón, señor das festas de Sed, como Ptah". Xusto antes de entrar no terceiro piloto, aparecen catro estatuas colosais de Ramsés II das cales, hoxe só queda unha estatua en pé. O terceiro pilono está decorado co estilo exipcio convencional do faraón golpeando aos seus inimigos e facendo ofrendas aos deuses, incluído el mesmo.[8] Unha vez que se pasa polo terceiro pilono, a sección de corte na rocha do templo comeza cunha sala hipóstila composta por 12 piares cadrados:

"dos cales as seis centrais foron adornadas antigamente con estatuas osiríacas do rei; estas destruídas polos cristiáns. Non obstante, as escenas de ofrendas nas paredes sobreviven, e algunhas conservan a súa cor [orixinal]."[8]

A "antecámara ábrese en dúas salas laterais, dúas capelas laterais e o propio santuario".[5] Aínda que as estatuas dos nichos do santuario foron destruídas, "sen dúbida representaban a Amon-Ra, Ra-Harakhty e o propio Ramsés II."[5] O templo máis grande de Wadi es-Sebua construíuse no estilo nubio bastante basto, que marcou algúns dos edificios máis grandes de Ramsés II.

Conversión nunha igrexa editar

 
Pintura de San Pedro, finais do século VII ou principios do VIII

No século V d.C., o templo converteuse nunha igrexa cristiá. Algúns relevos do templo cubríronse cunha capa de xeso, onde pintáronse imaxes de Deus. Esta capa contribuíu a preservar para a posteridade os relevos policromados orixinais, os mellores exemplos localízanse no santuario e as capelas anexas do templo de Ramsés onde escenas coloridas representan a Ramsés adorando os barcos sagrados de Amón-Ra e Ra-Horakhty.[9]

Tamén hai unha escena interesante no nicho central do templo de Wadi es-Sebua onde dúas estatuas de Amón e Ra-Horakhty, que estaban xunto a Ramsés II, foron retiradas por adoradores cristiáns posteriores e substituídas por unha imaxe de San Pedro.[9] Cando se eliminou o revestimento de xeso dos relevos tallados, atopouse unha estraña imaxe dun Ramsés II dobre ofrecendo flores a iconas cristiás.[9][10]

Relocalización do templo editar

Cando os templos de Wadi es-Sebua foron ameazados pola inundación derivada da construción do proxecto do encoro de Asuán, o templo desmantelouse en 1964 co apoio do Servizo de Antigüidades Exipcias dos Estados Unidos. Trasladárono a un novo sitio a só 4 km ao oeste da súa localización orixinal.[11]

O Templo de Dakka e o Templo de Maharraqa tamén foron trasladados e reconstruídos na zona do novo complexo do templo Wadi es-Sebua.

Notas editar

Referencias
  1. Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Temples of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 220
  2. "Nubian Monuments from Abu Simbel to Philae". UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. Consultado o 7 de setembro de 2021. 
  3. Rosalie David, Discovering Ancient Egypt, Facts on File, 1993. p.106
  4. John Baines & Jaromír Málek, Atlas of Ancient Egypt, Facts on File Publications New York, 1982. p.182
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Baines & Málek, p.182
  6. Joyce Tyldesley, Ramesses: Egypt's Greatest Pharaoh, Penguin Books 2001 rústica, p.167
  7. Tyldesley, p.168
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Oakes, Lorna (2008). Pyramids, Temples & Tombs of Ancient Egypt: An Illustrated Atlas of the Land of the Pharaohs. Hermes House. p. 202. ISBN 9781846812798. 
  9. 9,0 9,1 9,2 Oakes, Lorna (2008). Pyramids, Temples & Tombs of Ancient Egypt: An Illustrated Atlas of the Land of the Pharaohs. Hermes House. p. 203. ISBN 9781846812798. 
  10. Lobban, Richard A. (2003). Historical Dictionary of Ancient and Medieval Nubia. Scarecrow Press. p. 402. ISBN 0-8108-4784-1. 
  11. Baines & Málek, p.183

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar