Salmo (xénero)
| Salmo | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Salmón do Atlántico (Salmo salar) | |||||||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Especies | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Sinonimia | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Salmo é un xénero de peixes osteíctios, o tipo da orde dos salmoniformes e máis da familia dos salmónidos.
Comprende numerosas especies, os salmóns e troitas do Atlántico e do Vello Mundo, que son peixes mariños e de auga doce, distribuídos polos océanos e mares de todo o mundo agás o océano Pacífico, así como especies que só viven en auga doce en Europa e Asia.[1]
Algunhas especies, como Salmo salar (o salmón do Atlantico) e Salmo trutta (a troita común) teñen unha ampla distribución xeográfica, mentres que a maioría dos outros taxa son formas endémicas dalgunhas concas determinadas.
Xeneticamente son parentes moi próximos, e con anatomía semellante, dos salmóns e troitas do Pacífico, do xénero Oncorhynchus, aínda que a análise de ADN mitocondrial amosou que ambos os dous xéneros son diferentes.
Taxonomía editar
O xénero Salmo foi descrito por Linnaeus na 10ª edición do seu Systema Naturae.[2][3] O nome que lle deu procede do latín salmo, que é como chamaban na antiga Roma a estes peixes.[4]
O número de distintas especies e subespecies do xénero Salmo é unha cuestión moi debatida.
Especies editar
Por exemplo, para FishBase existen as seguintes especies válidas:[5]
- Salmo akairos (Delling e Doadrio, 2005)
- Salmo aphelios (Kottelat, 1997)
- Salmo balcanicus (Karaman, 1927)
- Salmo carpio (Linnaeus, 1758)
- Salmo cettii (Rafinesque, 1810)
- Salmo coruhensis (Turan, Kottelat e Engin, 2010) [6]
- Salmo dentex (Heckel, 1851)
- Salmo ezenami (Berg, 1948)
- Salmo ferox (Jardine, 1835)
- Salmo fibreni (Zerunian e Gandolfi, 1990)
- Salmo ischchan (Kessler, 1877)
- Salmo labrax (Pallas, 1814)
- Salmo letnica (Karaman, 1924)
- Salmo lumi (Poljakov, Filipi e Basho, 1958)
- Salmo macedonicus (Karaman, 1924)
- Salmo marmoratus (G. Cuvier]], 1829)
- Salmo nigripinnis (Günther]], 1866)
- Salmo obtusirostris (Heckel, 1851)
- Salmo pallaryi (Pellegrin, 1924)
- Salmo pelagonicus (Karaman, 1938)
- Salmo peristericus (Karaman, 1938)
- Salmo platycephalus (Behnke, 1968)
- Salmo rhodanensis (Fowler, 1974)
- Salmo rizeensis (Turan, Kottelat e Engin, 2010) [6]
- Salmo salar (Linnaeus, 1758) - Salmón,[7] ou Salmón do Atlántico.[8]
- Salmo schiefermuelleri (Bloch, 1784)
- Salmo stomachicus (Günther, 1866)
- Salmo taleri (Karaman, 1933)
- Salmo trutta (Linnaeus, 1758) - Troita común, coas seguintes subespecies:
- Salmo trutta aralensis (Berg, 1908)
- Salmo trutta fario (Linnaeus, 1758) - Troita.
- Salmo trutta lacustris (Linnaeus, 1758)
- Salmo trutta macrostigma (Duméril, 1858)
- Salmo trutta oxianus (Kessler, 1874)
- Salmo trutta trutta (Linnaeus, 1758) Reo.
- Salmo visovacensis (Taler, 1950)
- Salmo zrmanjaensis (Karaman, 1938)
Porén, o WoRMS só admite as seguintes:[2]
- Salmo abanticus Tortonese, 1954
- Salmo caspius Kessler, 1877
- Salmo labrax Pallas, 1814
- Salmo lacustris Linnaeus, 1758
- Salmo salar Linnaeus, 1758
- Salmo trutta Linnaeus, 1758
Nota: Para outras clasificacións noutras bases de datos, véxanse as indicadas nas ligazóns externas.
Características editar
Como todos os salmónidos, as especies do xénero Salmo teñen unha aparencia relativamente primitiva entre os peixes teleósteos; son peixes esveltos, co corpo alongado, fusiforme, e coas aleta pelvianas situadas moi atrás, e presentan unha aleta adiposa na parte posterior do dorso. As súas escamas son arredondadas cicloides e a cola máis ou menos bifurcada. Na boca conteñen varias fileiras de dentes afiados.[9]
O seu tamaño é variábel segundo as especies, podendo chegar como máximo até os 2 m de lonxitude.[5]
Hábitat e bioloxía editar
Algunhas das especies deste xénero son anádromos:[1] nacen en augas doces, migran ao océano e volven ás augas doces para procrear; atribúeselles a capacidade de volver ao mesmo sitio onde naceron para reproducirse e os estudos recentes amosan que polo menos un 90 % dos salmóns que remontan unha corrente naceron nela. Non se sabe como se orientan, mais pode ser que o seu fino sentido do olfacto recoñeza a química do seu río natal.[10]
Outras moitas especies pasan toda a súa vida no río ou en lagos.[1]
Son depredadores, alimentándose de pequenos crustáceos, insectos acuáticos e pequenos peixes.[9]
-
Salmo carpio -
Salmo cettii -
Salmo dentex -
Salmo ferox -
Salmo ischchan -
Salmo letnica -
Salmo marmoratus -
Salmo obtusirostris -
Salmo salar -
Salmo stomachicus -
Salmo trutta
Importancia para o ser humano editar
Son especies moi valoradas na pesca, tanto para a súa comercialización como alimento para humanos como na pesca deportiva; tamén moitas son moi empregadas na acuicultura.[1]
Valor alimenticio editar
O salmón é un alimento habitual e razoablemente san polo seu alto contido en proteínas e ácidos graxos omega-3, ten un contido moderado en graxas.
O salmón é un peixe azul ou graxo que achega uns 11 g de graxa por cada 100 g de carne, un contido semellante ao das sardiñas, o xurelo ou o atún. A graxa é rica en omega-3, que contribúe a diminuír os niveis de colesterol e triglicéridos plasmáticos, e ademais aumentan a fluidez do sangue, o que prevén a formación de coágulos ou trombos. Por este motivo, recoméndase o consumo habitual de salmón á poboación xeral, e en particular en caso de trastornos cardiovasculares.
O salmón é unha excelente fonte de proteínas de alto valor biolóxico, do mesmo xeito que o resto de peixes.
Porén, segundo informes da revista Science, os salmóns de acuicultura poden ter altos contidos de dioxinas. Os niveis de PCBs (bifenílos policlorados) poden ser até 8 veces máis altos nos criados cá nos ceibes e o contido en Omega-3 pode ser menor. Malia iso a autoridade de alimentación Británica (FSA) recomenda o consumo, mesmo de salmón criado pois os seus beneficios superan os riscos.[Cómpre referencia]
Por outra banda o salmón é un dos peixes menos afectados polo mercurio (metilmercurio). Entre as enfermendades causadas polo seu consumo atópase a infestación de Diphyllobothrium nihonkaiense, un verme platihelminto cestodo que pode ocasionar botriocefalíase.[Cómpre referencia]
Acuicultura editar
- Artigo principal: Acuicultura de salmónidos.
O cultivo de diversas especies de salmónidos a niveis comerciais apareceu nos anos setenta do século XX.
Nalgúns países críanse salmóns no mar para seren despois liberados na natureza e, por exemplo en Suíza realízase unha intensa produción de individuos xuvenís para compensar o dano fluvial provocado polos encoros das centrais hidroeléctricas. Tamén se utilizan salmóns que se obtiveron facendo eclosionar os ovos artificialmente en piscifactorías situadas en fiordes protexidos, onde os salmóns reciben alimento.[11]
A produción mundial incrementouse considerabelmente nos últimos anos (principalmente nas Feroe, Noruega e Irlanda, estimándose hoxe en día en aproximadamente 700.000 t por ano, sendo o principal produtor Noruega cunhas 300.000 t anuais (datos dos anos 1990).[11]
Por outra parte, en todos os países da área de distribución da troita existen piscifactorías destinadas á produción de pequenas troitas para liberalas nos ríos para incrementar as poboacións naturais (e de adultas para a súa comercialización).
Pero esta cría non é tan produtiva como a da exótica (e pertencente a outro xénero), a troita arco da vella (Oncorhynchus mykiss), especie propia do Pacífico.[12]
En Galicia editar
- Artigos principais: Salmo salar, Reo e Troita.
En Galicia habitan dúas especies máis difundidas do xénero, Salmo salar (o salmón) e Trutta trutta (as troitas).
O salmón vive de 1 a 3 anos nos nosos ríos, e outros tantos no mar. A época na que remontan os ríos é de outubro a xullo. Despois da desova moitos exemplares morren, e os sobreviventes regresan de novo ao mar. Pódense ver nos ríos Eo, Masma, Ouro, Landro, Mandeo, Ulla, río Umia, Lérez, Verdugo e Miño. Porén, a construción de encoros e a contaminación dos ríos provocou que esta especie, antano tan abundante, estea hoxe en perigo de extinción en Galicia.[13]
O reo (Salmo trutta trutta) ten ciclo de vida semellante ao do salmón, aínda que permanece menos tempo nas augas mariñas e nunca se afasta moito dos estuarios.[14] Despois de pasar entre un e dous anos no mar, no verán, sobre todo en agosto, soben para desovar polos ríos Sor, Eume, Mandeo, Tambre e Miño, entre outros, onde son pescados, sempre preto das desembocaduras.[15]
A outra subespecie, ou forma, de Salmo trutta, a troita residente (Salmo trutta fario), é o peixe de río máis abundante en Galicia, aínda que parece ser menos común na provincia de Ourense debido ás numerosas alteracións dos cursos de auga.[16]
Notas editar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Nelson, J. S. (2000). Fishes of the world (en inglés) (4ª ed.). New York: John Wiley & Sons, Inc. p. 600.
- ↑ 2,0 2,1 Salmo Linnaeus, 1758 no WoRMS.
- ↑ Ver a páxina 330.
- ↑ Romeu, P. (2002). An etymological dictionary of taxonomy. Madrid: unpublished.
- ↑ 5,0 5,1 Froese, Rainer & Daniel Pauly, eds. (2008).Salmonidae[Ligazón morta] en FishBase.
- ↑ 6,0 6,1 Turan, D., Kottelat, M. e Engin, S., 2009. "Two new species of trouts, resident and migratory, sympatric in streams of northern Anatolia (Salmoniformes: Salmonidae)". Ichthyol. Explor. Freshwaters, Vol. 20, Non. 4, pp.333-364
- ↑ salmón Arquivado 22 de xullo de 2013 en Wayback Machine. no dicionario da RAG.
- ↑ Lahuerta, F. e Vázquez, F. X. (2000), p. 60.
- ↑ 9,0 9,1 McDowell, Robert M. (1998). Paxton, J. R. & Eschmeyer, W. N., ed. Encyclopedia of Fishes. San Diego: Academic Press. pp. 114–116. ISBN 0-12-547665-5.
- ↑ Riede, K. (2004): "Global register of migratory species - from global to rexional scales. Final Report of the R&D-Projekt 808 05 081". Federal Agency for Nature Conservation, Bonn, Alemaña. 329 p.
- ↑ 11,0 11,1 Muus, Bent J. el al. (1998), p. 102.
- ↑ Muust, Bent J. et al. (1998), pp. 104-105.
- ↑ Rodríguez Villanueva, X. L. et al. (1995), pp. 366-367.
- ↑ Rodríguez Villanueva, X. L. et al. (1995), p. 368,
- ↑ Salmo trutta trutta. Reo en Ríos Galegos.
- ↑ Rodríguez Villanueva, X. L. et al. (1995), p. 369.
Véxase tamén editar
| Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Salmo |
| Wikispecies posúe unha páxina sobre: Salmo |
Bibliografía editar
- Lahuerta, F. e Vázquez, F. X. (2000): Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. ISBN 84-453-2913-8.
- Muus, Bent J.; Jørgen G. Nielsen; Preben Dalslstrøm & Bente O. Nyström (1998): Peces de mar del Atlántico y del Mediterráneo. Barcelona: Ediciones Omega, S.A. ISBN 84-282-1161-2.
- Nelson, J. S. (2006): Fishes of the World. Cuarta edición. Nova York: John Wiley and Sons, Inc. ISBN 0-471-25031-7.
- Rodríguez Villanueva, X. L.; Xavier Vázquez e Henrique Álvarez Escudero (1995): Peixes do mar de Galicia. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-870-2.
- van der Land, J.; Costello, M. J.; Zavodnik, D.; Santos, R. S.; Porteiro, F. M.; Bailly, N.; Eschmeyer, W. N. & Froese, R. (2001): "Pisces", en: Costello, M. J. et al. (Eds.) (2001): European register of marine species: a check-list of the marine species in Europe and a bibliography of guides to their identification. París: Muséum national d'Histoire naturelle. Collection Patrimoines Naturels, 50: 357-374. ISBN 2-85653-538-0.