Peto (recipiente)
Un peto é un recipiente destinado á acumulación e a almacenaxe de moedas, usado en especial polos nenos. Tradicionalmente fabrícanse petos con forma de porco, iñantes en barro sen esmaltar e logo en compostos cerámicos e outros materiais (como madeira, metal, plásticos etc).
.jpg)
Os petos utilizánse para estimular o aforro nos nenos: o diñeiro pódese introducir facilmente por unha rañura, pero hai algúns petos que se teñen que romper para sacalo.[nota 1][nota 2] Tamén existen petos mecánicos nos que, poñendo a moeda nun punto determinado, se acciona un mecanismo (manual ou automaticamente) para «engulir» a moeda.
Orixes editar
Gregos e romanos editar
En Occidente, o achado arqueolóxico máis antigo dun peto ou “caixa de diñeiro” data do século II a. e. c. na colonia grega de Priene (Xonia central, na actual Turquía) durante a escavación dun edificio residencial, e representa a forma dun templo grego en miniatura cunha fenda no frontón. Atopáronse diversos recipientes feitos de arxila cocida en escavacións das cidades romanas de Pompeia e Herculano e outras provincias do Imperio romano, sobre todo da época tardía, particularmente na Gran Bretaña romana e ao longo do Rin.[1]
Inglaterra editar
Na Inglaterra do século XV, para fabricar artigos e utensilios de cociña utilizábase un tipo de arxila, de cor case laranxa, que se coñecía como "pygg". Naquel tempo tamén se empezaron a usar potas e xerras para gardar (aforrar) moedas, polo que comezaron a chamarse "pygg jar". Máis tarde, no século XVIII déuselle a aquel recipiente o nome que chegou ata o presente: piggy bank.[2] O nome evoca o xogo de palabras cos nomes en inglés da arxila e do porco ("pygg", arxila rosada, e pig, "porco") e os conceptos asociados á riqueza e a abundancia).[3]
Extremo Oriente editar
No extremo Oriente existen figuras cun simbolismo relacionado coa fortuna, como o Chan Chu (sapo ou ra do diñeiro) ou o gato da fortuna xaponés, o Maneki Neko, de cor amarela, asociado á economía de quen o posúe e modernamente convertido en peto. Outro obxecto similar é o xabaril indonesio («celengan» ou «celeng»), usado como símbolo nos bancos nacionais daquel país. Algúns estudos sitúan a orixe destes recipientes na época do emperador Wu (141 a. e. c. - 87 a. e. c.) da dinastía Han. Eran fabricados en cerámica, porcelana ou bambú para facilitar que unha vez cheos de moedas, puidesen abrirse/romperse para recuperar o diñeiro, por iso é polo que son poucos os exemplares conservados. Denominábanse, de forma xenérica, "pumān" (en chinés: 扑满; pinyin: mǎn pū) e o máis antigo é un exemplar de Ge Hong (葛洪, Gehong) da dinastía Jin (266-420).
- Petos a través do tempo
-
-
Peto alemán (1822). -
«Chan Chu» de bronce. Sapo ou ra touro con tres patas. -
O popular «Maneki Neko» (gato xaponés da fortuna). -
Peto alemán de xoguete (moderno).
.JPG)
Notas editar
- ↑ Na simboloxía do porco, romper o peto pode asociarse coa cerimonia de matar o porco que se foi engordando para, tras a matanza, ter comida para o inverno.
- ↑ Dende a aparición e comercialización de petos fabricados en metal, plástico e outros materiais resistentes como a madeira, cun dispositivo, xeralmente na súa parte inferior, que permite abrilos sen rompelos, a cerimonia do baleirado perdeu dramatismo e contundencia.
- ↑ Hurschmann, Rolf (Hamburgo): "Money boxes", Hubert Cancik e Helmuth Schneider (ed.): New Pauly, Brill, 2009.
- ↑ Parody, A. (2014). Michael O'Mara Books, ed. A Shite History of Nearly Everything. ISBN 9781782432807.
- ↑ O primeiro portal de petos (en inglés)