Oronzio Gabriele Costa
Oronzio Gabriele Costa, nado en Alessano, Lecce, Puglia, Reino de Nápoles, e finado o 26 de agosto de 1787 en Nápoles,[1] foi un médico e zoólogo italiano, especializado en entomoloxía.
| Nome orixinal | (it) Oronzo Gabriele Costa  |
|---|---|
| Biografía | |
| Nacemento | 26 de agosto de 1787 Alessano, Puglia, Reino de Nápoles |
| Morte | 7 de novembro de 1867 Nápoles, Reino de Italia |
| Deputado do Reino de Italia | |
| 18 de febreiro de 1861 – 7 de setembro de 1865 Lexislatura: VIII lexislatura do Reino de Italia | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | napolitana e, desde 1861, italiana |
| Formación profesional | Medicina |
| Educación | Universidade de Nápoles |
| Actividade | |
| Ocupación | médico, zoólogo, caterdrático de Universidade |
| Empregador | Universidade de Nápoles |
| Membro de | |
| Lingua | italiano |
| Obra | |
| Abreviatura do autor en zooloxía | Costa |
| Familia | |
| Fillos | Achille, Giussepe |
| Pais | Domenico Costa e Vita Manera |
Traxectoria editar
Fillo de Domenico Costa e Vita Manera, trasladouse á cidade de Nápoles en 1808 para estudar Medicina na súa Universidade. Tras a súa graduación volveu a Lecce, exercendo a súa profesión no estudo de Pasquale Manni, que o introduciu na botánica e na historia natural.[1]
Tras sufrir persecución política pola súa adhesión ao goberno constitucional de 1820-21 regresou a Nápoles onde ocupou a cátedra de Zooloxía na Universidade. En 1849, de novo debido ás súas ideas políticas liberais, foi apartado do posto que lle foi devolto só despois da unificación de Italia, en 1861.[1]
Foi o fundador do Giornale meteorologico economico (anos 20 do século XIX), e da Accademia Degli Aspiranti Naturalisti (1841).
Escribiu 126 artigos sobre diversos temas, principalmente de entomoloxía, e en 1846 exerceu como presidente da Accademia Pontaniana en Nápoles.
Os seus dous fillos, Achille Costa e Giuseppe Costa, foron os dous coñecidos zoólogos. O primeiro deles sucedeuno como catedrático de Zooloxía na Universidade de Nápoles.
Algunhas publicacións editar
Existeu gran confusión polos detalles da publicación do seu traballo máis importante, a Fauna del Regno di Napoli (título completo: Fauna del Regno di Napoli, ossia, enumerazione di tutti gli animali che abitano le diversas rexións deste rexime e le acque che le bagnano), publicado postumamente, escrito en colaboración co seu fillo, Achille.[1][2][3][4] Taeger e Blank afirman que nalgúns dos traballos, Oronzio era só o editor, sendo Achille o autor real, cuxo nome aparece na páxina de título.[5]
- Fauna Vesuviana (1827).
- Fauna di Aspromonte (1828).
- Fauna del Regno di Napoli 1829 – 1886 (continuada despois da súa morte polo seu fillo Achille Costa).
Algúns taxons descritos por Costa editar
- Dactylopius Costa, 1829 - xénero de insectos himenópteros, o tipo da familia dos dactilopíidos.
- Acinipe calabra Costa, 1828 - insecto ortóptero da familia dos panfáxidos.
- Alburnus albidus Costa, 1838 – peixe da familia dos ciprínidos.
- Cyclosa insulana (Costa, 1834) - araña da familia dos araneidos.
- Dactylopius coccus Costa, 1835 - insecto himenóptero da familia os dactilopíidos.
- Himacerus mirmicoides Costa, 1834 - insecto heteróptero da familia dos nábidos.
- Nemesia meridionalis (Costa, 1835) - araña da familia dos nemesíidos.
- Prionotropis appula Costa, 1836 - insecto ortóptero da familia dos panfáxidos.
- Clinidium canaliculatum (Costa, 1839) - insecto coleóptero da familia dos risódidos.
Taxons denominados na súa honra editar
- Alpaida costai Levi, 1988 - araña da familia dos araneidos.
- Esunculus costai Kaup, 1856 - sinónimo de Albula vulpes Linnaeus, 1758, peixe da familia dos albúlidos.
- Italopodisma costai Targioni-Tozzetti, 1881 - insecto ortóptero da familia dos acrídidos.
Abreviaturas editar
As abreviuaturas Costa e O. G. Costa empréganse para recoñecer a Oronzio Gabriele Costa como autoridade na descrición e taxonomía en zooloxía.
Notas editar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Biografía
- ↑ Sherborn 1910.
- ↑ Baker 1994.
- ↑ Ruggiero 2002.
- ↑ Taeger & Blank 1996, p. 253.
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- Baker, D. B. (1994). "The dates of the Hymenoptera sections of Costa's Fauna del Regno di Napoli". Archives of Natural History 21 (3): 351–356. doi:10.3366/anh.1994.21.3.351.
- Ruggiero, L. (2002). "Some notes about the publishing history of Oronzo Gabriele Costa's". Archives of Natural History 29 (1): 67–71. doi:10.3366/anh.2002.29.1.67.
- Sherborn, C. Davies (1910). "On the dates of Publication of Costa's 'Fauna del Regno di Napoli', 1829–1886". Journal of Natural History. Series 8 5 (25): 132. doi:10.1080/00222931008692738.
- Taeger, Andreas; Blank, Stephan M (1996). "Kommentare zur Taxonomie der Symphyta (Hymenoptera): Vorarbeiten zu einem Katalog der Pflanzenwespen, Teil 1". Beiträge zur Entomologie (Berlin) 46 (2): 251–275.