As pezas de mummers son obras populares interpretadas por grupos de actores afeccionados, tradicionalmente todos masculinos, coñecidos como mummers ou guisers (tamén por nomes locais como rhymers, pace-eggers, soulers, tipteerers, wrenboys e galoshins). Historicamente, as obras de teatro dos mummers consistían en grupos informais de membros da comunidade disfrazados que visitaban de casa en casa durante varios días de festa.[1] Hoxe en día o termo refírese especialmente a unha obra de teatro na que se chaman varios personaxes no escenario, dous dos cales participan nun combate, sendo o perdedor revivido por un personaxe médico. Esta obra ás veces atópase asociada cunha danza de espadas, aínda que ambas tamén existen en Gran Bretaña de forma independente.

Produción de St Albans Mummers de San Xurxo e o dragón, Boxing Day de 2015.

Os mummers, ou derivado do verbo, o mumming, estendeuse desde as illas británicas a varias antigas colonias británicas. Ás veces realízase na rúa pero máis habitualmente durante as visitas a casas e pubs. Realízase xeralmente de forma estacional ou anual, moitas veces en Nadal, Pascua ou no Plough Monday, máis raramente en Halloween, Samaín ou Día dos Fieis Defuntos, e moitas veces cunha colección de diñeiro, na que a práctica pode compararse con outros costumes como os de Noite de Halloween, noite das fogueiras, wassailing, pace egging, e first-foot de ano novo.[2]

Aínda que o termo mummer estivo en uso desde a Idade Media, non sobrevive ningún guión ou detalle daquela época e o termo pode ser usado de forma vaga para describir a intérpretes de varios tipos diferentes. A evidencia máis antiga das obras de teatro de momias tal e como se coñecen hoxe data de mediados e finais do século XVIII. As obras de teatro de Mummers non deben confundirse coas obras de misterio anteriores.

Diversas obras literarias, como a novela de León Tolstoi Guerra e paz ten unha representación de mummers,[3] e diversas cancións, como "The Mummers' Dance", do álbum The Book of Secrets de Loreena McKennitt, fan referencia ao mummer.

Etimoloxía editar

Ás veces explícase que a palabra mummer deriva do inglés medio mum ("silencioso") ou do grego mommo ("máscara"), pero é máis probable que se asocie ao inicio do novo alto alemán mummer ("persoa disfrazada", testemuñado en Johann Fischart) e vermummen ("envolver, disfrazar, enmascarar a cara"),[4] que se deriva ou chegou a asociarse con mummen (testemuñado xa no alto alemán medio por unha prohibición en Mühlhausen, Turinxia, 1351).[4] e mum(en)schanz, ( Hans Sachs, Nuremberg, século XVI), estas últimas palabras referíndose orixinalmente a un xogo ou lanzamento (schanz) de dados.[4] Ingrid Brainard argumenta que a palabra inglesa "mummer" deriva en última instancia do nome grego Momo / Momus, o mesmo que o personaxe do entroido galego e o carnaval brasileiro Momo, un deus da burla e o escarnio.[5][6][7][8]

Visión xeral editar

 
The Armagh Rhymers actuando en Aonach Mhacha en marzo de 2023. Todos os guións de mummers irlandeses coñecidos están en inglés aínda que os costumes e tradicións irlandesas impregnaron a tradición con personaxes famosos da historia irlandesa: Colm Cille, Brian Boru, Art MacMorrough, Owen Roe O'Neill, Sarsfield e Wolfe Tone; os personaxes principais adoitan ser o capitán, Belcebú, San Patricio, o príncipe Xurxo, Oliver Cromwell, o doutor e a Miss Funny.[9]

As obras de mummers e guisers foron representadas anteriormente por gran parte da Gran Bretaña e Irlanda de fala inglesa, estendéndose por outras partes do mundo de fala inglesa, incluíndo Terranova e Saint Kitts e Nevis . Hai algúns equipos tradicionais de mummers que sobreviven en Inglaterra e Irlanda, pero houbo moitos revivals de mumming, moitas veces asociados hoxe en día con grupos de danza de morris e espada.[10] Estas actuacións son comparables nalgúns aspectos con outras en toda Europa.

O 4 de novembro de 2017, tras un anuncio similar do Lewes Bonfire Council, a Asociación de Mummers de Inglaterra e Gales (AMEW) anunciou que os Mummers deixarían inmediatamente a práctica de "black-facing" (o feito de pintar a cara de negro representando unha persoa racializada, en vez de contratar un actor ou actriz con ese ton de pel).

As actuacións en xeral cómicas, o tipo máis común presenta un médico que ten unha poción máxica capaz de resucitar ao personaxe vencido. Os primeiros estudosos do drama popular, influenciados por The Golden Bough de James Frazer, tendían a ver estas obras como descendentes do ritual de fertilidade precristián, pero os investigadores modernos someteron esta interpretación a críticas.[9]

Os personaxes poden presentarse nunha serie de breves discursos (xeralmente en coplas rimadas) ou poden presentarse no transcurso da acción da obra. Os personaxes principais, presentados dunha gran variedade de xeitos, son un heroe, máis comunmente San Xurxo, o Rei Xurxo ou o Príncipe Xurxo (pero tamén Robin Hood nos Cotswolds e Galoshin en Escocia), e o seu principal opoñente (coñecido como o Cabaleiro Turco) no sur de Inglaterra, pero chamado Slasher noutro lugar), e un médico charlatán que vén para devolver a vida ao morto. Outros personaxes son: Old Father Christmas, que presenta algunhas obras de teatro, The Fool and Belzebub ou Little Devil Doubt (que esixe cartos ao público).

En Ynysmeudwy, preto de Swansea, grupos de catro rapaces vestidos como Crwmpyn (chepudo) John, Indian Dark, Robin Hood e o doutor Brown levaban a obra de casa en casa na Noite das fogueiras e eran recompensados con diñeiro.[11]

A pesar da presenza frecuente de San Xurxo, o dragón aparece en poucas ocasións aínda que se menciona a miúdo. Parece que apareceu un dragón nunha obra de Revesby Ploughboys en 1779, xunto cun "verme salvaxe" (posibelmente mecánico), pero non falaba. Nos poucos casos en que o dragón aparece e fala as súas palabras pódense remontar a un guión de Cornualles publicado por William Sandys en 1833.

 
Mummers de vacacións en Koleda no Óblast de Belgorod, Rusia, 2012

Os grupos de mumming adoitan usar sombreiros para ocultar a cara ou outro tipo de sombreiros e máscaras. En 1418 aprobouse en Londres unha lei que prohibía na cidade "mumming, obras de teatro, interludios ou calquera outro disfraz con barbas finxidas, viseiras pintadas, rostros deformes ou coloreados en calquera sentido, baixo pena de prisión". Porén, moitos mummers e guisers non teñen ningún disfrace facial.

O mumming era unha forma de recadar cartos e a obra facíase polas casas grandes. A maioría das versións do inglés meridional rematan coa entrada de "Little Johnny Jack his wife and family on his back". Johnny, interpretado tradicionalmente polo mummer máis novo do grupo, primeiro pide comida e despois máis urxentemente diñeiro. A muller e a familia de Johnny Jack eran bonecas nunha casa modelo ou, ás veces, unha imaxe.

Notas editar

  1. Daubeney, B. G. (1985). The Christmas Book. p. 188. 
  2. Peter Thomas Millington, The Origins and Development of English Folk Plays, National Centre for English Cultural Tradition, University of Sheffield, 2002, pp. 22, 139
  3. Tolstoi, Lev (1869). War and Peace (Guerra e Paz). pp. 522–528. ISBN 9781400079988. Consultado o registration. 
  4. 4,0 4,1 4,2 "Wörterbuchnetz". germazope.uni-trier.de. Arquivado dende o orixinal o 21 de abril de 2023. Consultado o 2023-07-14. 
  5. Bohusch, Renato (2021-02-06). "Mais blocos carnavalescos saem às ruas em Porto Alegre". Correio do Povo (en portugués). Consultado o 2023-07-14. 
  6. Atlántico (2012-02-15). "Siniestro Total, pregoneros del Entroido vigués más austero". Atlántico (en castelán). Consultado o 2023-07-14. 
  7. Carro, Ana (2023-02-18). "Entroido A Coruña 2023: Que bo que viñeches, Momo". La Opinión de A Coruña (en castelán). Consultado o 2023-07-14. 
  8. "Mummer's Mask". users.stlcc.edu. Consultado o 2023-07-14. 
  9. 9,0 9,1 All Silver and No Brass: An Irish Christmas Mumming. 1976. p. 224. ISBN 978-0-8122-1139-9. 
  10. "The Fermanagh Men of Straw". BBC Northern Ireland Homepage, Your place & mine. 
  11. Bryan Harris, article and collected text

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar

Obras de mummers propiamente ditos

Outros costumes relacionados