Wikipedia

Illa Montserrat

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Montserrat.

A illa de Montserrat é un Territorio Británico de Ultramar dependente do Reino Unido situado ao sueste da illa de Porto Rico, en augas do mar Caribe. É unha das Illas de Sotavento, que forman parte das Antillas Menores ou Pequenas Antillas ao suroeste de Antiga e ao noroeste de Guadalupe. A illa así nomeada por Cristovo Colón en 1493 pola montaña do mesmo nome situada xunto a Barcelona.

Modelo:Xeografía políticaIlla Montserrat
Montserrat (en) Editar o valor em Wikidata
Bandeira
Bandeira
Imaxe
HimnoGod Save the King Editar o valor em Wikidata
Lema«A people of excellence, moulded by nature, nurtured by God» Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 16°45′N 62°12′O / 16.75, -62.2Coordenadas: 16°45′N 62°12′O / 16.75, -62.2
EstadoReino Unido
Designación para unha entitade territorial administrativa dun país particularterritorio Británico de Ultramar Editar o valor em Wikidata
CapitalPlymouth
Brades Editar o valor em Wikidata
Poboación
Poboación5.440 (2023) Editar o valor em Wikidata (53,33 hab./km²)
Lingua oficiallingua inglesa Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie102 km² Editar o valor em Wikidata
Datos históricos
Precedido por
Creación1632 Editar o valor em Wikidata
Organización política
• Governor of Montserrat (en) Traducir Editar o valor em WikidataAndrew Pearce (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Órgano executivoCabinet of Monteserrat (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
• Premier of Montserrat (en) Traducir Editar o valor em WikidataDonaldson Romeo (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Órgano lexislativoLegislative Assembly of Montserrat (en) Traducir , (Escano: 11) Editar o valor em Wikidata
Membro de
MoedaDólar Caribe-Leste Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.ms Editar o valor em Wikidata
Prefixo telefónico+1664 Editar o valor em Wikidata
Código de paísMS Editar o valor em Wikidata

Montserrat mide aproximadamente 16 km (10 mi) de lonxitude e 11 km (7 mi) de ancho, con aproximadamente 40 km (25 mi) de costa.[1] Montserrat é alcumada "A Illa Esmeralda do Caribe" tanto pola súa semellanza coa costa de Irlanda como pola ascendencia irlandesa de moitos dos seus habitantes.[2][3]

O 18 de xullo de 1995, o previamente volcán dormente Soufrière Hills, na parte sur da illa, activouse. As erupcións destruíron a capital de Montserrat Plymouth. Entre 1995 e 2000, dous terzos da poboación da illa viuse obrigada a emigrar, principalmente ao Reino Unido, deixando menos de 1.200 persoas na illa en 1997 (subindo a case 5.000 en 2016).[4][5] A actividade volcánica continúa, afectando principalmente ás proximidades de Plymouth, incluídas as súas instalacións de atraque e o lado leste da illa ao redor do antigo aeroporto W. H. Bramble, cuxos restos foron enterrados por fluxos da actividade volcánica o 11 de febreiro de 2010.

Impúxose unha zona de exclusión, que abarca a metade sur da illa ata o extremo norte como partes do Val de Belham, por mor do tamaño da cúpula volcánica existente e do potencial resultado de actividades piroclásticos. Os visitantes normalmente non teñen permiso para entrar na zona de exclusión, pero desde a parte superior do outeiro de Garibaldi, en Isles Bay, pode verse a destrución de Plymouth. Relativamente tranquilo desde principios de 2010, o volcán segue sendo controlado de cerca polo Montserrat Volcano Observatory.[6][7]

Estase a desenvolver unha nova cidade e porto en Little Bay, que se atopa na costa noroeste da illa. Mentres esta construción continúa, o centro do goberno e as empresas está en Brades.[8] Despois de varios atrasos, incluíndo os Furacáns Irma e María en 2017[9] e a pandemia de COVID-19 a principios de 2020,[10] en xuño de 2022, iniciouse o proxecto de desenvolvemento do porto de Little Bay, un proxecto de £ 28 millóns financiado polo Reino Unido e o Banco de Desenvolvemento do Caribe.

Etimoloxía editar

En 1493, Cristovo Colón nomeou a illa "Santa María de Montserrat", pola Virxe de Montserrat no Mosteiro de Montserrat, na montaña de Montserrat, preto de Barcelona en Cataluña, España.[11]

 
As imaxes en lapso de tempo falsas da cúpula volcánica de Soufrière Hills colapsaron en 2010, desde NASA
 
Plymouth City e o volcán.
 
Erupción do volcán Soufrière Hills o 22 de setembro de 1997

Historia editar

Época precolonial editar

Un traballo de campo arqueolóxico no 2012, nos outeiros do Centro de Montserrat indicou que houbo unha ocupación arcaica (pre - arauacos) entre o 4000 e 2500 a.C.[12] Os sitios costeiros posteriores mostran a presenza da cultura Saladoide (ata o 550 d.C.)[13] Crese que os caribes nativos chamaron a illa Alliouagana, que significa "Terra do arbusto espinoso".[14]

Período europeo temperán editar

En novembro de 1493, Cristovo Colón descobre Montserrat na súa segunda viaxe, despois de que lle dixeran que a illa estaba desocupada debido ás incursións dos Caribes.[15] [14]

Un número significativo de Irlandeses estableceuse en Montserrat en 1632.[16] A maioría procedían da próximia Saint Kitts a instancias do gobernador da illa Thomas Warner,posteriormente chegaron colonos de Virxinia.[14] A preponderancia dos irlandeses na primeira onda de colonos europeos levou a un destacado estudoso do dereito a observar que unha "boa pregunta" é se os colonos orixinais levaron consigo as leis do Reino de Irlanda na medida en que diferían das leis do Reino de Inglaterra.[17]

Sendo os irlandeses aliados históricos dos franceses, especialmente nas súas desputas cos Ingleses, invitaron aos franceses a reclamar a illa en 1666, aínda que Francia non envíu tropas para manter o control[16] However the French did attack and briefly occupy the island in the late 1660s[18], foi capturada pouco despois polos ingleses e o control inglés da illa foi confirmado ao abeiro do Tratado de Breda ao ano seguinte.[16] Despite the seizing by force of the island by the English, the island's legal status is that of a "colony acquired by settlement".[16]

Unha colonia neo-feudal desenvolveuse entre os chamados "redlegs".[19] Os colonos comezaron a transportar escravos da África subsahariana para traballar, como era común na maioría das illas do Caribe.[14] Os colonos construíron unha economía baseada na produción de azucre, ron, arrowroot e algodón, cultivado en grandes plantacións atendidas por man de obra escrava. A finais do século XVIII, desenvolvéronse moitas plantacións na illa. Moitos irlandeses seguiron chegando á illa, para traballar como servos contratados, algúns foron exiliados durante a Conquista de Irlanda por Cromwell.[20]

Século XVIII editar

Houbo un breve ataque francés contra Montserrat en 1712.[21] O 17 de marzo de 1768, os escravos rebeláronse pero non conseguiron a liberdade.[22][18] A xente de Montserrat celebra o Día de San Patricio como festivo debido á revolta dos escravos.[23] As festas celebradas esa semana conmemoran o cultura de Montserrat en cancións, bailes, comida e traxes tradicionais.

En 1782, durante a Guerra de Independencia dos Estados Unidos de América, como primeiro aliado dos Estados Unidos, Francia capturou Montserrat na súa guerra de apoio aos americanos.[23][18] Os franceses, sen intención de colonizar realmente a illa, acordaron devolver a illa a Gran Bretaña no marco do Tratado de París.[24]

Lingua irlandesa en Montserrat editar

Os irlandeses constituíron a maior proporción da poboación branca desde a fundación da colonia en 1628. Moitos eran traballadores por contrato, outros eran comerciantes ou propietarios de plantacións. O xeógrafo Thomas Jeffrey afirmou no The West India Atlas (1780) (Atlas da India Occidental (1780)) que a maioría de Montserrat eran irlandeses ou de orixe irlandesa, "polo que o uso da lingua irlandesa se conserva na illa , incluso entre os negros".[25]

Os escravos africanos e os colonos irlandeses de todas as clases estaban en contacto continuo, sendo as relacións sexuais comúns e apareceu como consecuencia unha poboación de descendencia mixta.[26] Os irlandeses tamén destacaron no comercio caribeño, cos seus comerciantes importando mercadorías irlandesas como carne de vaca, carne de porco, manteiga e arenques, tamén importaban escravos.[27]

Hai evidencias indirectas de que o uso da lingua irlandesa continuou en Montserrat ata polo menos a mediados do século XIX. O cronista e estudoso irlandés de Kilkenny Amhlaoibh Ó Súilleabháin observou en 1831 escoitou que os habitantes brancos e negros aínda falaban o irlandés en Montserrat.[28]

en 1852, Henry H. Breen escribiu en Notes and Queries: a Medium of Intercommunication for Literary Men, etc. (Notas e consultas: un medio de interconexión para homes de letras, etc.) que a afirmación de que "a lingua irlandesa se fala nas Illas das Indias Occidentais, e que nalgunhas delas pódese dicir que é case vernáculo", é certo na pequena Illa de Montserrat, pero non ten fundamento respecto ás outras colonias.[29]

En 1902, The Irish Times citou o Montreal Family Herald nunha descrición de Montserrat, observando que "os negros ata hoxe falan a vella lingua gaélica irlandesa, ou o inglés con acento irlandés. Cóntase unha historia dun home de Connaught que, ao chegar á illa, foi, para a súa sorpresa, aclamado polos negros en irlandés vernáculo."[30]

Unha carta de WF Butler en The Atheneum (15 de xullo de 1905) cita un relato dun funcionario de Cork, C. Cremen, do que escoitou falar a un mariñeiro xubilado chamado John O'Donovan, un falante irlandés:

Frecuentemente me contaba que no ano 1852, cando era piloto do bergantín Kaloolah, chegara a terra na illa de Montserrat, que daquela estaba fóra da súa ruta habitual. Dixo que quedara moi sorprendido de escoitar que os negros realmente falaban irlandés entre eles, e que participou na conversa ...[28]

O fonético británico John C. Wells realizou investigacións sobre a fala en Montserrat en 1977 e 1978 (que incluíu tamén a residentes de Montserrat en Londres).[31] Atopou que que a influencia da lingua irlandesa, tanto se é [[anglo-irlandés] como gaélico irlandés, na fala contemporánea de Montserrat en boa parte esaxerada.[31] Atopou pouca fonoloxía, morfoloxía ou sintaxe que poidan atribuirse á influencia irlandesa, e no informe de Wells, só atopa un pequeno número de palabras irlandesas en uso, sendo un exemplo minseach [ˈmʲiɲʃəx] que suxire que é o substantivo cabra.[31]

Novos cultivos e política editar

Gran Bretaña aboliu a escravitude en Montserrat e os seus outros territorios a partir de agosto de 1834.[32][23][18]

Durante o século XIX, a caída dos prezos do azucre tivo un efecto adverso sobre a economía da illa, xa que o Brasil e outras nacións competiron no comercio.[33][34]

En 1857, o filántropo británico Joseph Sturge mercou unha platación de azucre para demostrar que era viable economicamente empregar traballo remunerado en vez de escravos. En 1869, a familia estableceu a Montserrat Company Limited e plantou árbores de limeiras, comezou a produción comercial de zume de lima, creou unha escola e vendeu parcelas de terra aos habitantes da illa. Boa parte de Montserrat pasou a ser propiedade de pequenos propietarios.[35][36]

De 1871 a 1958, Montserrat administrouse como parte da colonia da coroa das Illas de Sotavento Británicas, converténdose nunha provincia de curta duración de 1958 a 1962 e en 1967 a illa decidiu continuar co seu status colonial..[37][14] O primeiro ministro xefe de Montserrat foi William Henry Bramble do Partido Laborista de Montserrat de 1960 a 1970; traballou para promover os dereitos laborais e impulsar o turismo á illa, o aeroporto orixinal de Montserrat foi nomeado na súa honra.[38] Non obstante, o fillo de Bramble Percival Austin Bramble foi crítico coa forma en que se construían as instalacións turísticas e, posteriormente, creou o seu propio partido (o Partido Demócrata Progresista) que gañou as eleccións xerais de Montserrat de 1970, con Percival Bramble como primeiro ministro de 1970 a 78.[39] O período 1978 -1991 foi dominado politicamente polo ministro xefe John Osborne e o seu Movemento de Liberación do Pobo, o seu breve coqueteo coa posibilidade de declarar a independencia nunca se concretou.

En 1979, o produtor dos The Beatles George Martin abriu AIR Studios Montserrat, o que deu lugar a que artistas musicais como Dire Straits, Paul McCartney, Duran Duran, The Police, Elton John, Jimmy Buffett e The Rolling Stones visitaran a illa para gravar álbums.[40]

En 1989 a illa fora azoutada polo furacán Hugo. En 1995 o volcán Soufriere Hills entra en erupción e destrúe a cidade de Plymouth, obrigando á poboación a evacuar a illa.

Goberno e Política editar

Un gobernador actúa como o xefe de estado simbólico e é o representate da Raíña. Un Ministro Principal elixido é o xefe de goberno. O seu máximo tribunal de xustiza é a Suprema Corte do Caribe Oriental.

Montserrat é membro da Comunidade do Caribe e da Organización de Estados do Caribe Oriental.

Organización político-administrativa editar

Politicamente a illa divídese en 3 parroquias:

Xeografía editar

Montserrat localízase ao sueste de Porto Rico e ao suroeste da illa Antiga.

A illa é montañosa e volcánica na súa totalidade e o seu punto máximo é o volcán Soufriere Hills (914 m) que se atopa actualmente activo; existen tamén algunhas pequenas praias na costa.

O clima é tropical con pequenas variacións de temperatura e de xuño a novembro a illa é azoutada por furacáns.

 
Mapa de Montserrat
 
Volcán Soufriere Hills, ó sur, en erupción

Economía editar

A súa moeda é o dólar do Caribe Oriental. A economía de Montserrat baséase na pesca e o turismo. Tamén é importante a emisión de selos postais para coleccionistas.

Demografía editar

O país está composto dunha maioría de mulatos, moitos destes descendentes de irlandeses e africanos; tamén existe unha minoría branca. A maioría da poboación profesa o protestantismo (metodistas, pentecostales, adventistas do Sétimo Día) cun 45%, o anglicanismo cun 35%, o catolicismo cun 15%, e outras minorías relixiosas.

O 18 de xullo de 1995 o volcán Soufriere Hills fixo erupción e desde esa data continúa botando lava e cinza esporadicamente, o cal provocou a emigración da maioría da poboación da illa. Na actualidade o sur da illa atópase practicamente deshabitada, principalmente a área de Plymouth, a cidade capital. Ata que volva a calma en Plymouth, o pobo de Brades serve como sede temporal de goberno. Antes da erupción volcánica, a poboación era de 13.000 habitantes. Máis de 9.000 fuxiron pero moitos volveron. A poboación actual está ao redor de 9.000 e a maioría da poboación reside no noroeste da illa.

Cultura editar

Como outras illas do Caribe, na cultura da illa hai influencias europeas e africanas. Un aspecto a resaltar é a influencia irlandesa xa que os primeiros colonos brancos foron de Irlanda.

Notas editar

  1. ↑ Montserrat. CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. 19 de setembro de 2006. Arquivado dende o orixinal o 24 de abril de 2020. Consultado o 1 de outubro de 2006. 
  2. ↑ "The Caribbean Irish: the other Emerald Isle". The Irish Times. 16 de abril 2016. Consultado o 9 de xaneiro de 2018. 
  3. ↑ "► VIDEO: Montserrat, the Emerald Isle of the Caribbean". www.irishtimes.com (en inglés). Consultado o 9 de xaneiro de 2018. 
  4. ↑ "Montserrat Volcano Observatory". Mvo.ms. Arquivado dende o orixinal o 02 de outubro de 2006. Consultado o 2 de outubro de 2006. 
  5. ↑ Schuessler, Ryan (14 de febreiro de 2016). "20 years after Montserrat volcano eruption, many still in shelter housing". Al Jazeera America. Consultado o 23 de novembro de 2016. Montserrat's population has grown to nearly 5,000 people since the eruption — mostly due to an influx of immigrants from other Caribbean nations. 
  6. ↑ Bachelor, Blane (20 de febreiro de 2014). "Montserrat: a modern-day Pompeii in the Caribbean". Fox News. 
  7. ↑ Pilley, Kevin (29 de febreiro de 2016). "Bar/fly: Caribbean island of Montserrat". The New Zealand Herald. 
  8. ↑ Handy, Gemma (16 de agosto de 2015). "Montserrat: Living with a volcano". BBC News. Consultado o 8 de xullo 2017. 
  9. ↑ "Hurricanes Irma and Maria: government response and advice". GOV.UK (en inglés). Consultado o 2022-07-01. 
  10. ↑ "UK Armed Forces step up support to the Caribbean Overseas Territories during coronavirus pandemic". GOV.UK (en inglés). Consultado o 2022-07-01. 
  11. ↑ Minahan, James (1 de decembro de 2009). The Complete Guide to National Symbols and Emblems: Volume 2. Greenwood Press. p. 724. ISBN 978-0-313-34500-5. 
  12. ↑ Cherry, John F.; Ryzewski, Krysta; Leppard, Thomas P. & Bocancea, Emanuela (September 2012). "The earliest phase of settlement in the eastern Caribbean: new evidence from Montserrat". Antiquity 86 (333). Consultado o 25 de agosto de 2013. 
  13. ↑ Reid, Basil A. (2009). Myths and Realities of Caribbean History. University of Alabama Press. p. 21. ISBN 0817355340. However, archaeological investigations of the very large site of Trants in Montserrat ... [suggest that Trants was] one of the largest Saladoid sites in the Caribbean. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 "Encyclopaedia Britannica - Monts/errat". Consultado o 28 de xuño de 2019. 
  15. ↑ Bergreen, Laurence (2011). Columbus: The Four Voyages. Viking. p. 140. ISBN 9780670023011. Ao amencer o 10 de novembro, Columbus e a súa frota partiu de Guadalupe, navegando cara ao noroeste ao longo da costa ata a illa de Montserrat. Un puñado de indios a bordo do seu barco explicou que a illa fora estragada polos caribes, que 'comeron a todos os seus habitantes'. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Roberts-Wray, Kenneth (1966). Commonwealth and Colonial Law. Londres: Stevens. p. 855. 
  17. ↑ Roberts-Wray, Kenneth (1966). Commonwealth and Colonial Law. Londres: Stevens. p. 856. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 "Brown Archaeology- Montserrat". Consultado o 28 de xuño de 2019. 
  19. ↑ Akenson, Donald H. (1997). "Ireland's neo-Feudal Empire, 1630–1650". If the Irish ran the world: Montserrat, 1630–1730. McGill-Queen's University Press. pp. 12–57, 273. ISBN 978-0-7735-1686-1. 
  20. ↑ "Culture of Montserrat - history, people, clothing, beliefs, food, customs, family, social, marriage". Everyculture.com. Consultado o 8 de xullo de 2017. 
  21. ↑ "Brown Archeology- Montserrat". Consultado o 28 de xuño de 2019. 
  22. ↑ Fergus, Howard A. (1996). Gallery Montserrat: some prominent people in our history. Canoe Press, University of West Indies. p. 83. ISBN 976-8125-25-X. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 "Encyclopaedia Britannica - Montserrat". Consultado o 28 de xuño de 2019. 
  24. ↑ O'Shaughnessy, A. J. (2006). "Caribbean". En Boatner, III, M. M. Landmarks of the American Revolution: Library of Military History (2nd ed.). Detroit, MI: Charles Scribner's Sons. p. 33. ISBN 9780684314730 – vía Gale Virtual Reference. 
  25. ↑ Cited in: Truxes, Thomas M. (2004). Irish-American Trade, 1660-1783. Cambridge University Press. p. 100.  See also: The late Thomas Jefferys, Geographer to the King (1780). The West India Atlas or, A Compendious Description of the West-Indies. Fleet Street, Londres: Robert Sayer and John Bennett. 
  26. ↑ Rodgers, Nini (November 2007). "The Irish in the Caribbean 1641-1837: An Overview". Irish Migration Studies in Latin America 5 (3): 145–156. Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2016. Consultado o 10 de agosto de 2019. 
  27. ↑ McGarrity, Maria (2008). Washed by the Gulf Stream: The Historic and Geographic Relation of Irish and Caribbean Literature. Associated University Presses. pp. 33–34. ISBN 9780874130287. 
  28. ↑ 28,0 28,1 De Bhaldraithe, Tomás, ed. (1979). "Entry 2700, 1 Aibreán 1831 [1 de abril de 1831]". Cín Lae Amhlaoibh (en irlandés). Baile Átha Cliath: An Clóchomhar Tta. p. 84. Is clos dom gurb í an teanga Ghaeilge is teanga mháthartha i Monserrat san India Thiar ó aimsir Olibher Cromaill, noch do dhíbir cuid de chlanna Gael ó Éirinn gusan Oileán sin Montserrat. Labhartar an Ghaeilge ann go coiteann le daoine dubha agus bána. [Oín dicir que o idioma irlandés é a lingua materna en Montserrat nas Antillas dende a época de Oliver Cromwell, que desterrou alí algunhas familias irlandesas gaélicas. Falar irlandés é común entre os negros e os brancos.] 
  29. ↑ "Notes and Queries: A Medium of Inter-Communication for Literary Men, Artists, Antiquaries, Genealogists, Etc". Bell. 15 de xullo de 1852 – vía Google Books. 
  30. ↑ The Irish Times (Luns, 8 de setembro de 1902), page 5.
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 Wells, John C. (1980). "The brogue that isn't". Journal of the International Phonetic Association 10: 74–79. doi:10.1017/s0025100300002115. Consultado o 29 de abril de 2017. 
  32. ↑ "Slavery Abolition Act 1833; Section XII". 28 de agosto de 1833. Consultado o 23 May 2016. 
  33. ↑ Beckles, Hilary McD (1998). "Caribbean Region: English Colonies". En Finkelman, Paul; Miller, Joseph Calder. Macmillan Encyclopedia of World Slavery 1. Simon & Schuster Macmillan. pp. 154–159. ISBN 9780028647807. 
  34. ↑ Finkleman, Paul; Calder Miller, Joseph, eds. (1998). "Plantations: Brazil". Macmillan Encyclopedia of World Slavery (Macmillan Reference USA) – vía GALE World History in Context. 
  35. ↑ "The Montserrat Connection". Sturgefamily.com. Arquivado dende o orixinal o 04 de xaneiro de 2017. Consultado o 8 de xullo de 2017. 
  36. ↑ "Montserrat". Commonwealth Secretariat. Arquivado dende o orixinal o 08 de xullo de 2011. Consultado o 30 de xaneiro de 2007. 
  37. ↑ Hendry, Ian; Dickson, Susan (2011). British Overseas Territories Law. Oxford: Hart Publishing. p. 325. ISBN 9781849460194. 
  38. ↑ Gallery Montserrat: some prominent people in our history By Howard A. Fergus. Publisher: Canoe Press University of the West Indies. ISBN 978-976-8125-25-5 / ISBN 976-8125-25-X [1]
  39. ↑ Robert J Alexander & Eldon M Parker (2004) A History of Organized Labor in the English-speaking West Indies, Greenwood Publishing Group, p144
  40. ↑ "Sir George Martin CBE (1926 – 2016)". George Martin Music. 2017. 

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Illa_Montserrat&oldid=6571410»