O IAR 330 é a versión de fabricación romanesa do helicóptero Aérospatiale SA 330 Puma, fabricado por IAR Brașov. 24 helicópteros foron mellorados ao IAR 330 SOCAT en cooperación con Elbit Systems de Israel.[1]

IAR 330
Tipohelicóptero utilitario
FabricanteIndustria Aeronautică Română
Primeiro voo22 de outubro de 1975
Produción1975-presente
Unidades construídasuns de 163

Deseño e desenvolvemento editar

Produción editar

A pesar de ser un membro do COMECON e do Pacto de Varsovia, Romanía esforzouse por conseguir un certo grao de independencia da Unión Soviética. En vez de mercar populares deseños soviéticos, Romanía mercou a licenza para fabricar o Aérospatiale SA 330 Puma francés o 30 de xullo de 1974. O primeiro helicóptero contruído baixo licenza voou o 22 de outubro de 1975 coa designación IAR-330L.[2]

Polo menos construíronse 163 destes helicópteros, dos cales 104 foron parar ás forzas armadas romanesas, 2 quedaron para o fabricante e 57 foron para o mercado de expertación (Paquistán, Costa do Marfil, Emiratos Árabes Unidos, Sudán, Ecuador).[2] Tamén hai unha versión de busca e rescate (SAR), equipada con flotadores inflables para aterraxes de emerxencia no mar, que foi fabricada en pequenas cantidades. O aparello segue fabricándose na planta de Industria Aeronautică Română en Ghimbav, preto de Brașov.

Versión SOCAT editar

Nos anos 90 as Forza Aérea de Romanía decidiu mellorar as capacidades de combate do IAR 330L, converténdoo nun helicóptero anti-carro e de apoio universal. Nesa época Romanía comezou a cooperar con Israel nalgúns programas militares. A compañía israelí Elbit Systems foi escollida e en setembro de 1995 a Forza Aérea asinou un contrato para actualizar 24 helicópteros co sistema SOCAT (Sistem Optronic de Cercetare și Anti-Tanc).[1][2] O primeiro IAR 330L SOCAT fixo o seu voo de estrea o 26 de maio de 1968 no aeródromo de IAR en Ghimbav. O 23 de outubro de 1999 voou o segundo prototipo. O primeiro aparello foi entregado a unha unidade de combate no ano 2001. En total fabricáronse 25 SOCAT, incluído oprototipo, reconstruído ao stándar de produción en 2005.[2]

O IAR 330M NATO é unha versión de transporte modernizada coa aviónica SOCAT, pero sen armas e sistemas optrónicos. Tamén ten un radar meteorolóxico. Doce IAR 330L foron modernizados ao stándar 330M entre 2005 e 2008.[2]

Versión naval editar

O primeiro helicóptero IAR 330 NAVAL desvelouse oficialmente en Ghimbav o 30 de xaneiro de 2007. As Forzas Navais de Romanía pediron tres unidades desta variante. O helicóptero ten unha configuración semellante ao da Forza Aérea, incluído o paquete de actualización SOCAT; os aparellos das Forzas Navais tamén teñen sistemas de flotación instalados baixo os carenados do tren de aterraxe. Son operados dende fragatas para misións de busca e rescate, evacuación médica e vixilancia marítima.[3]

Notas editar

  1. 1,0 1,1 "IAR-330 Puma SOCAT". roaf.ro. Archived from the original on 07 de outubro de 2007. Consultado o 31 de outubro de 2018. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Marnix Sap, Carlo Brummer (2010). "Fortele Aeriene Romane". Lotnictwo (4/2010): 40–41. 
  3. "Primul elicopter IAR 330 PUMA NAVAL intra maine in serviciul FNR". Ziarul Financiar. Archived from the original on 23 de xuño de 2008. Consultado o 14 de novembro de 2018.