Folada

Folada
Fragmentos de cuncha de foladas
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Mollusca Clase: Bivalvia Orde: Myoida Familia: Pholadidae Xénero: Pholas Especie: P. dactylus
Nome binomial
Pholas dactylus Linnaeus, 1758
Sinonimia
Pholas callosa Cuvier, 1817 Pholas callosa Lamarck, 1818 Pholas dactylina Locard, 1886 Pholas dactylus var. decurtata Jeffreys, 1865 Pholas dactylus var. gracilis Jeffreys, 1865 Pholas edwardsi Monterosato, 1878 Pholas hians Lightfoot, 1786 Pholas jordani van Hoepen, 1941 Pholas marmoratus Perry, 1811 Pholas muricatus da Costa, 1778 Pholas mytiloides Bory de Saint-Vincent, 1827 Zirphaea julan H. Adams & A. Adams, 1856

A folada, broca ou mangón (Pholas dactylus, Linneaeus 1758) é un molusco bivalvo mariño pertencente á familia Foládidos (Pholadidae), da orde Myoida. Son quen de perforar as rochas creando galerías nas que se agochan e protexen.

1. Cuncha; a) Pé; b) Sifóns; c) Orificio inhalante; d) Orificio exhalante. 2. Cuncha; e) Protoplax

Morfoloxía

A cuncha é fráxil, de valvas iguais pero cunhas prolongacións no umbo , chamadas protoplax, que fan que as valvas rematen sendo diferentes. O perfil é elíptico, cunha zona apuntada na marxe anterior. Poden alcanzar medidas de 13–15 cm de lonxitude. As valvas quedan separadas nos extremos da cuncha.

A superficie das valvas mostra unhas 24 costelas concéntricas cruzadas por 40 costelas ou máis radiadas, aparecendo unhas pequenas espiñas nos puntos onde se cruzan unhas e outras.

A cor típica é branca amarelenta ou gris clara, manchada con restos da rocha na que viven. O interior é branco brillante.

Posúe dous sifóns longos que están soldados en case toda a súa lonxitude.

Hábitat e bioloxía

Vive na zona infralitoral, en augas pouco profundas, distribuído irregularmente por toda a costa europea do Atlántico ata Marrocos, entrando tamén no Mediterráneo e Mar Negro.

Habita en galerías horizontais de ata 10 cm de profundidade que escava nas rochas brandas e nas madeiras somerxidas, coa rexión anterior do corpo no fondo do burato. É grazas a esas espiñas que cobren a cuncha como conseguen furar a rocha, e quizais con algunha secreción corrosiva.

Esta especie é bioluminiscente, propiedade que quizais obedece a razóns defensivas.

A folada en Galicia

Ríos Panisse atopou a seguinte sinonimia para designar este molusco: ameixa brava, ameixa de can, ameixendra, broca, cadelucha, caíño ou mangón.

Véxase tamén

Bibliografía

• RAMONELL, Rosa: Guía dos mariscos de Galicia. Galaxia, Vigo 1985.
• RÍOS PANISSE, M. Carmen: Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia (Invertebrados y peces). Anejo 7 (1977) de Verba.

Outros artigos

• Lista de bivalvos de Galicia