Fibrinólise
A fibrinólise é un proceso que prevén que os coágulos de sangue se agranden e cheguen a ser problemáticos. A fibrinólise primaria é un proceso corporal normal, mentres que a fibrinólise secundaria é a disolución de coágulos debido á acción dunha medicina, un trastorno médico ou algunha outra causa.[1]
Na fibrinólise desfaise un coágulo de fibrina produto da coagulación do sangue.[2] O seu principal encima, a plasmina corta a rede de fibrina en varios lugares, dando lugar a moitos fragmentos circulantes que son eliminados por outras proteases ou polos riles e fígado.
Fisioloxía editar
A plasmina prodúcese nunha forma inactiva chamada plasminóxeno no fígado. Aínda que o plasminóxeno non pode cortar a fibrina, aínda ten afinidade por ela e incorpórase ao coágulo cando este se forma.
O activador do plasminóxeno tisular (t-PA)[3] e a uroquinase son os axentes que converten o plasminóxeno en plasmina activa, permitindo así que ocorra a fibrinólise. O t-PA libérase ao sangue lentamente polo endotelio danado dos vasos sanguíneos, polo que, despois de varios días (cando a hemorraxia cesou), degrádase o coágulo. Isto ocorre porque o plasminóxeno queda atrapado dentro do coágulo cando este se forma; despois, a medida que é activado lentamente, degrada a rede de fibrina. O t-PA e a uroquinase son inhibidos polo inhibidor do activador do plasminóxeno 1 e o inhibidor do activador do plasminóxeno 2 (PAI-1 e PAI-2). A diferenza disto, o plasminóxeno estimula a xeración de plasmina ao producir máis formas activas do activador do plasminóxeno tisular (tPA) e a uroquinase.
A α2-antiplasmina e a α2-macroglobulina inactivan a plasmina. A actividade da plasmina é tamén reducida polo inhibidor da fibrinólise activable pola trombina (TAFI), o cal modifica a fibrina para facela máis resistente ao plasminóxeno activado polo tPA.
Medicións editar
A plasmina degrada a fibrina en fragmentos solubles chamados produtos de degradación da fibrina (FDPs). Estes produtos compiten coa trombina, e así fai máis lenta a formación de coágulos impedindo a conversión do fibrinóxeno en fibrina. Este efecto pode verse no test do tempo de coagulación de trombina (TCT), que é prolongado nunha persoa que ten unha fibrinólise activa.
Os produtos de degradación da fibrina, e un destes produtos específico, o dímero D, poden medirse usando tecnoloxías de anticorpo-antíxeno. Isto é máis específico que o TCT, e confirma que ocorreu a fibrinólise. Polo tanto, utilízase para indicar unha trombose en veas profundas, embolia pulmonar, coaguación intravascular diseminada e a eficacia do tratamento no infarto de miocardio agudo. Alternativamente, unha detección máis rápida da actividade fibrinolítica, especialmente a huperfibrinólise, é posible con tromboelastometría (TEM) en sangue completo, incluso en pacientes que están recibindo heparina. Neste ensaio o incremento da fibrinólise avalíase comparando o perfil de TEM en ausencia ou presenza do inhibidor da fibrinólise aprotinina. Clinicamente, o TEM é útil para medidas case en tempo real de fibrinólise activada para pacientes en risco, como os que sofren unha perda de sangue significativa durante unha operación cirúrxica.[4]
Os tests de fibrinólise global poden medirse por un ensaio de tempo de lise de euglobulina (ELT). O ELT mide a fibrinólise coagulando a fracción de euglobulina (principalmente os factores fibrinolíticos fibrinóxeno, PAI-1, tPA, α2-antiplasmina e plasminóxeno) do plasma e despois observando o tempo necesario para a disolución do coágulo. Un tempo de lise acurtado indica un estado hiperfibrinolítico e risco de hemorraxia. Tales resultados poden darse en persoas con enfermidade hepática, deficiencia de PAI-1 ou deficiencia de α2-antiplasmina. Tamén se observan resultados similares despois da administración de DDAVP (desmopresina) ou despois dun estrés grave.[5]
Papel en enfermidades editar
Documentáronse poucos trastornos conxénitos do sistema fibrinolítico. Con todo, niveis excesivos de PAI e de α2-antiplasmina foron implicados na síndrome metabólica e outras doenzas.
Porén, non é infrecuente unha distorsión adquirida da fibrinólise (hiperfibrinólise). Moitos pacientes de traumas teñen unha enorme activación do factor tisular que causa unha hiperfibrinólise masiva.[6] A hiperfibrinólise pode ocorrer noutras enfermidades. Pode orixinar unha hemorraxia masiva se non se diagnostica e trata no seu inicio.
O sistema fibrinolítico está estreitamente ligado ao control da inflamación e exerce un papel en enfermidades asociadas con inflamación. A plasmina, ademais de lisar os coágulos de fibrina, tamén cliva o compoñente C3 do sistema de complemento, e os produtos de degradación da fibrina teñen certa capacidade de permear a parede vascular inducindo efectos.
Farmacoloxía editar
Para causar trombólise (a degradación dun trombo) utilízanse fármacos fibrinolíticos. Adminístranse despois dun infarto de miocardio para disolver o trombo que bloquea a arteria coronaria; tamén experimentalmente despois dun accidente cerebrovascular para permitir que volva a haber fluxo sanguíneo na parte afectada do cerebro; e tamén no caso de embolia pulmonar.[7]
Cómpre distinguir entre trombólise e fibrinólise. A trombólise é a disolución dun trombo debido a varios axentes (aínda que a maioría deles son fibrinoliticos), mentres que a fibrinólise é o proceso causado especificamente por axentes que causan exclusivamente a degradación da fibrina dos coágulos.
Antifibrinolíticos como o ácido aminocaproico (ácido ε-aminocaproico) e o ácido tranexámico utilízanse como inhibidores da fibrinólise. A súa aplicación pode ser beneficiosa en pacientes de hiperfibrinólise porque paran de sangrar rapidamente se os outros compoñentes do sistema hemostático non están gravemente afectados.[8] Isto pode axudar a evitar o uso de produtos hematolóxicos como o plasma conxelado fresco cos seus riscos asociados de infeccións ou reaccións anafilácticas.
Encimas fibrinolíticos editar
Notas editar
- ↑ Dugdale D. "Fibrinolysis - primary or secondary". MedlinePlus. Consultado o 7 de agosto de 2011.
- ↑ Cesarman-Maus G, Hajjar KA (maio de 2005). "Molecular mechanisms of fibrinolysis". British Journal of Haematology 129 (3): 307–21. PMID 15842654. doi:10.1111/j.1365-2141.2005.05444.x.
- ↑ Cotran RS, Kumar V, Collins T, Robbins SL (1999). Robbins pathologic basis of disease. Filadelfia: Saunders. ISBN 0-7216-7335-X. OCLC 39465455.
- ↑ Levrat A, Gros A, Rugeri L, Inaba K, Floccard B, Negrier C, David JS (xuño de 2008). "Evaluation of rotation thrombelastography for the diagnosis of hyperfibrinolysis in trauma patients". Br J Anaesth 100 (6): 792–7. PMID 18440953. doi:10.1093/bja/aen083.
- ↑ Goodnight SH, Hathaway WE (2001). Disorders of hemostasis and thrombosis : a clinical guide. Nova York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. ISBN 0-07-134834-4. OCLC 45485184.
- ↑ Tieu BH, Holcomb JB, Schreiber MA (maio de 2007). "Coagulopathy: its pathophysiology and treatment in the injured patient". World J Surg 31 (5): 1055–64. PMID 17426904. doi:10.1007/s00268-006-0653-9.
- ↑ Patel N, Patel NJ, Agnihotri K, Panaich SS, Thakkar B, Patel A, et al. (decembro de 2015). "Utilization of catheter-directed thrombolysis in pulmonary embolism and outcome difference between systemic thrombolysis and catheter-directed thrombolysis". Catheter Cardiovasc Interv 86 (7): 1219–27. PMID 26308961. doi:10.1002/ccd.26108.
- ↑ Levy JH, Koster A, Quinones QJ, Milling TJ, Key NS (marzo de 2018). "Antifibrinolytic Therapy and Perioperative Considerations". Anesthesiology 128 (3): 657–670. PMC 5811331. PMID 29200009. doi:10.1097/ALN.0000000000001997.