Danza das abellas

A danza do abdome, danza do balance ou só danza das abellas é un baile que realizan as abellas do mel na súa colmea. Con isto, unha abella obreira di ás demais onde atopou néctar. Así o amosou o etólogo austríaco Karl von Frisch.

A danza do abdome das abellas: o ángulo do sol indica a dirección; a duración da parte de meneo da danza mostra a distancia.

O baile é un tipo de comunicación para as abellas. Faise para darlle a outras abellas información sobre a dirección e a distancia ás flores que teñen néctar ou pole, ou ambos. Tamén se usa para dicir ás abellas onde se pode atopar auga.

A danza úsase para que as abellas consigan que outras as axuden a recoller recursos para a colmea. Adoitaba pensarse que as abellas tiñan dúas danzas de "recrutamento" distintas. Houbo os "bailes redondos" e os bailes de meneo ou balance. Pensábase que os bailes redondos se usaban para cousas que estaban próximas e os bailes de meneo eran para cousas afastadas. Agora sábese que un baile redondo é só un baile de meneo cunha "corrida de meneo" moi curta (véxase máis abaixo).

Descrición

Unha danza está formada por entre 1 e 100 ou máis circuítos. Cada circuíto ten dúas fases. Estas fases son a fase de meneo e a fase de retorno. Cando unha abella volve á colmea despois de atopar unha boa fonte de alimento, realiza a danza. A abella atravesará un pequeno patrón similar a unha onda (unha fase de movemento ou de axitación). Despois disto, xirará cara á dereita e volverá ao punto de partida (fase de retorno). Despois fará outra carreira axitada e despois xirará á esquerda e volverá ao principio. A fase de meneo do baile é a parte máis salientábel e informativa do baile.

A dirección e a duración das carreiras de balance mostran a dirección e a distancia até as flores. As flores que están situadas directamente na liña do sol móstranse mediante carreiras ondulantes en dirección ascendente nos favos verticais. Se as flores están nun ángulo á dereita ou á esquerda do sol, a carreira de axitación realízase no mesmo ángulo coa dirección ascendente. A distancia entre a colmea e as flores móstrase na duración das carreiras. Canto máis lonxe estean as flores da colmea, máis longa será a fase de axitación. Por cada 100 metros de distancia das flores da colmea, a fase de axitación dura uns 75 milisegundos.

Transmisión social

En marzo de 2023, publicando na portada da revista Science, un investigador da Universidade de California en San Diego e os seus colegas anunciaron o descubrimento da evidencia de que a aprendizaxe social é fundamental para as abellas melíferas. O profesor James Nieh da Escola de Ciencias Biolóxicas e os seus colaboradores descubriron que a danza que sinala a situación dos recursos críticos aos compañeiros de colmea a través da intricada serie de movementos, mellora coa aprendizaxe e pode transmitirse culturalmente. O estudo demostra a importancia da aprendizaxe temperá de sinais sociais, nun dos exemplos máis complexos coñecidos de comunicación referencial espacial non humana.

Aplicacións á investigación operativa

A xente estuda a intelixencia dos enxames de insectos sociais e animais como peixes, aves e formigas. Recentemente, realizáronse investigacións sobre o uso da conduta da danza da abella para o enrutamento en percorridos tolerantes a fallos. Do abstract de Wedde, Farooq e Zhang (2004)

Outra técnica baseada nas abellas chámase bee colony optimization (optimización de colonias de abellas). Utilízase para axudar aos servidores de Internet a comunicarse mellor.

Na cultura popular

Paul McCartney e outros músicos fixeron referencia ás abellas, á danza do abdome (figure of eight) e ao mel (honey en inglés)

• En Galiza a danza do abellón é un antigo rito funerario no que tódolos familiares e asistentes ó velorio dun cadáver, formando roda collidos da man, daban voltas ó redor do corpo imitando o zunido dun abellón.
• En inglés chámase "figura do oito" (figure-of-eight) pola súa forma, e é o título dunha canción de Paul McCartney do seu disco Flowers in the Dirt.
• Na Serra de Gredos hai unha Aula-Museo onde se poden presenciar tarefas das abellas do mel, entre elas a danza.
• A música "Honey, honey" (Mel é un apelativo cariñoso común en inglés), o grupo ABBA fai unha coreografía sinxela.
• Varios documentais audiovisuais, da BBC, da Georgia Tech College of Computing etc., explican o método de comunicación mediante a danza das abellas.
• O grupo de música disco Bee Gees fai referencia no seu nome ás abellas (das iniciais B-Gs, pero coa referencia ao animal no nome, se xeito similar ao que The Beatles fan un xogo de palabras entre ritmo e escaravello).
• Un capítulo da serie de TV xermano-nipoa A abella Maia ten como título "The Bee Dance" (A danza das abellas)
• O filme Bee Movie fai alusión cómica á música e a danza das abellas.
• Na serie Teen Titans Go fan referencia ao baile das abellas en varios episodios.

Véxase tamén

Bibliografía

• Gould JL 1975. Honey bee recruitment: the dance-language controversy. Science 189:685−693.
• Riley JR, Greggers U, Smith AD, Reynolds DR, Menzel R 2005. The flight paths of honeybees recruited by the waggle dance". Nature 435:205-207.
• Seeley TD 1995. The wisdom of the hive. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• von Frisch K 1967. The dance language and orientation of bees. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Ligazóns externas

• Communication and Recruitment to Food Sources by Apis mellifera Arquivado 03 de abril de 2005 en Wayback Machine. Archived – USDA -ARS (consultado 2005-03)
• Honeybee Communication Arquivado 22 de xaneiro de 2016 en Wayback Machine. Arquivado – Páxinas de Bioloxía de Kimball (consultado 2005-09)