Calendario muisca

O calendario muisca era un calendario lunisolar empregado polos muiscas. O calendario compoñíase dunha complexa combinación de meses e existían tres tipos de anos; os anos rurais (de acordo con Pedro Simón, en muisca: chocan),[1] os anos sagrados (Duquesne, en castelán: acrótomo),[2] e os anos comúns (Duquesne, en muisca: zocam).[3] Cada mes consistía en trinta días, e o ano común de vinte meses, xa que o vinte era o número 'perfecto' para os muiscas, xa que representaba a totalidade dos dedos das mans e dos pés. O ano rural normalmente contiña doce meses, pero engadiuse un mes bisesto. Este mes (chamado "mes xordo") representaba un mes de descanso. O ano sagrado completaba un ciclo completo con 37 meses.

Bosquexo do complexo calendario Muisca, de Alexander von Humboldt.

Os muiscas eran unha das catro civilizacións avanzadas de América, (xunto cos aztecas, os maias e os incas), antes da chegada dos europeos,[4] e habitaban as terras centrais dos Andes colombianos (Altiplano Cundiboyacense). Segundo a súa tradición, o seu calendario foilles entregado polo deus Bochica.[5]

Os estudosos máis destacados sobre o calendario muisca e o seu sistema de conta foron Gonzalo Jiménez de Quesada, que conquistou o territorio muisca en 1537, Bernardo de Lugo (1619),[6] Pedro Simón no século XVII e Alexander von Humboldt e José Domingo Duquesne a finais do século XVIII e comezos do XIX.[5][7][8][9] A finais do século XIX, Vicente Restrepo escribiu unha obra crítica sobre o traballo de Duquesne.[10]

Entre os investigadores do século XIX están Javier Ocampo López[11] e Manuel Arturo Izquierdo Peña, antropólogo que publicou a súa tese sobre o calendario muisca.[12]

Notas editar

  1. Izquierdo Peña, 2014, 11:48
  2. Izquierdo Peña, 2014, 13:25
  3. Izquierdo Peña, 2014, 12:40
  4. Ocampo López, 2007, Ch.V, p.188
  5. 5,0 5,1 Humboldt, 1807, Part 1
  6. 1619 - Muisca numbers according to Bernardo de Lugo - consultado o 29 de abril de 2016 (en castelán)
  7. Humboldt, 1807, Part 2
  8. Humboldt, 1807, Part 3
  9. Duquesne, 1795
  10. Restrepo, 1892
  11. Ocampo López, 2007, Ch. V, p.228-229
  12. Izquierdo Peña, 2009, p.1-170

Véxase tamén editar

Bibliografía editar