Banda deseñada do Oeste

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Western.

A banda deseñada do Oeste, historieta do Oeste ou cómic do Oeste pode considerarse tanto un subxénero da banda deseñada histórica, na medida en que a súa acción transcorre nun tempo e lugar moi concretos do pasado, ou un xénero en si mesmo, dada a cantidade de obras que se encadran nel, e a posibilidade de trasladar os seus arquetipos a outros contextos espazo-temporais.

Portada dun cómic do Oeste dos anos 1950.

Características

Argumentais

• Trascorren no territorio occidental dos Estados Unidos durante o século XIX, cando ten lugar a súa exploración e desenvolvemento, baixo a ameaza latente do ataque dos indios, ou en cidades sen lei nas que os bandoleiros andan a doután.
• Tamén é habitual que algúns dos seus personaxes representen o ben sen ambaxes, mentres viaxan esperanzados a esas terras coa utopía de forxar un fogar e vivir en paz, e outros representen pola contra o lado malvado, aqueles que se aproveitaban dos indefensos para faceren a súa propia vida máis fácil.
• Iconografía característica: Sombreiro texano, pistolas, chalecos, cabalos, deserto, cidades-rúa, saloon, ranchos, dilixencias etc.

Formais

• Adoitan presentaren debuxos realistas, de trazo forte e rudo, como en Red Ryder (1938) de Fred Harman.
• Iluminación simple.
• Composición dinámica e aberta (moitas paisaxes exteriores).

Historia

Inicios

As primeiras series de historietas dedicadas aos cowboys apareceron nos anos vinte do século XX nos Estados Unidos, logrando xa desde o principio un éxito notábel. Unha das pioneiras foi Young Buffalo Bill (O Búfalo Bill mozo), cuxo autor era Harry O’Neill. Tamén foi das primeiras series que ofreceu a United Features. A principios dos anos trinta, converteuse en Buckaroo Bill e, máis tarde, cambiou o nome polo de Broncho Bill. A historia acabou centrándose nas aventuras que levaban a cabo os Rangers, un grupo de vixilantes xuvenís armados con revólveres e comandados por Bill.

Outras series ambientadas no salvaxe Oeste escribíronas homes que antes tamén montaran a cabalo. Foi o caso de Fred Harman (1902-1982) que foi criado no rancho que o seu pai tiña en Colorado. Cando se trasladou a Kansas City xunto ao seu irmán, Harman interesouse pola novidosa arte da animación e durante un tempo traballou canda Walt Disney, outro cartoonist (creador de debuxos animados) da cidade. Pero cando Walt se trasladou a Hollywood, Harman non o seguiu. Quedou para realizar unha serie de moito éxito chamada Bronc Peeler. Bronc era un mozo langrán e rubio que se converteu, pasado un tempo, nun cowboy moi dotado no manexo do cabalo e a pistola, bo loitador e, por suposto, moi atractivo. A Bronc deulle un compañeiro indio máis novo, chamado Little Beaver, coa intención de chegar tamén a un público máis novo. Máis tarde, o nome de Bronc cambiouno polo de Red Ryder.

Unha serie notábel foi White Boy, de Garreth Price (1896-1979). Era a historia das aventuras dun rapaz ao que capturaran os síux e que logo rescatou unha tribo rival. Price experimentaba moito e os seus debuxos eran moi atrevidos polo que non puido conquistar un público moi numeroso. A serie en cuestión cambiou de nome por Skull Valley e daquela pasou a narrar historias de foraxidos galopantes e heroes enmascarados. Concluíu en 1936.

Durante a década dos trinta apareceron máis series cuxa historia transcorría no vello Oeste. Da radio chegou The lone Ranger (O chairego solitario) e Stephen Slesinger creou King of the Royal Mounted, un cómic sobre a Policía Montada do Canadá. En México, apareceu Adelita y las guerrillas.

Popularidade en Europa

A raíz das súas estreas cinematográficas, o cómic do Oeste adquiriu unha gran relevancia en Europa, con series tan populares como El Pequeño Luchador (1945), Tex (1948), Yuki el Temerario (1958), Apache (1958) ou Flecha Roja (1962).

O western moderno

A mediados dos 60, tres grandes revistas franco-belgas competían con tres títulos do xénero: Spirou coa clásica "Jerry Spring" (1954) de Jijé, Pilote con "O tenente Blueberry" (1963) de Charlier/Jean Giraud e Tintín con "Comanche" (1969), de Greg/Hermann. As dúas últimas series estaban orientadas cara a un público menos infantil e vinculábanse ás películas de Robert Altman, Sergio Leone ou Sam Peckinpah.

Nun ton sarcástico, hai que destacar Les aventures d'Al Crane de Lauzier e Alexis.

El Sheriff King (1964), Sunday (1968), Manos Kelly (1971), Lobo (1965), Jonah Hex (1972), Jim Cutlass (1981) etc.

Véxase tamén

Bibliografía

• Fernández, Norman (2007): Hermann, la pasión de narrar. Palma de Mallorca: Dolmen Editorial. ISBN 978-84-96706-40-8
• Marín, Xaquín (1995): O abc do cómic. A Coruña: Baía Edicións. ISBN 978-84-87674-69-3

Outros artigos

• Banda deseñada
• Western