Afonso Eanes do Coton
Afonso Eanes do Coton (tamén Alfonso Eanes de Cotón ou Afons’Eanes) foi un trobador galego do século XIII, activo nas cortes de Fernando III e Afonso X. É un persoeiro recoñecido en Negreira, levando un premio de poesía o seu nome[1] e sendo a súa figura de cerámica de Sargadelos a que entrega devandito concello aos seus visitante máis ilustres.[2] Tamén ten unha rúa co seu nome en Cidade Real.[3]
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | (gl) Afonso Eanes de Coton  1150 (Gregoriano) ↔ 1200 (Gregoriano) Negreira |
| Morte | 1266 (Gregoriano) Cidade Real, presumiblemente |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Reino de Galicia |
| Actividade | |
| Ocupación | trobador |
| Lingua | Lingua galega |
Traxectoria editar
Suponse que naceu, a finais do século XII ou xa no século XIII, na localidade coruñesa de Negreira, onde está o pazo do Cotón. Tamén existen teorías que sitúan o seu nacemento en Santiago de Compostela debido a que o seu suposto pai (Iohannes Cothon) tiña casa alí.[4]
Eanes do Coton preséntase como escudeiro, polo que probablemente descenda dunha familia da baixa nobreza, outro indicio é o feito de que reproba aos trobadores que cobran pola súa arte.[5] Existe constancia da súa participación en campañas de reconquista levadas a cabo por Fernando III, da súa obra dedúcese que tamén participou no cerco a Xaén de 1246 e nas tomas de Sevilla e de Córdoba. Percorreu boa parte do Camiño Francés por estar namorado dunha muller da que pouco sabía.[6]
Na corte de Fernando III mantén produción literaria con Martin Soares, Johan Soares Coelho e Roi Gomez de Briteiros. Así mesmo coñece a Gonçalo Eanes do Vinhal e a Pero da Ponte.[5]
Para os seus contemporáneos era un vividor de moi má reputación, abarregado cunha tal María Pérez Balteira de fama aínda peor que a súa.
Mari’ Mateu, ir-me quer eu daquen
por que non poss’ un cono baratar
tan desejosa ch’és de cono com’ eu!
alguen que me o daria nõno ten,
e algu[a] que o ten non mi o quer dar
[...]
Mari’ Mateu, Mari’ Mateu,
Afons’ Eanes de Coton[7]
Martin Soares acúsao de levar mala vida nunha cantiga. Segundo conta Afonso X, Eanes do Coton foi asasinado por Pero da Ponte,[5] ao parecer nunha taberna de Cidade Real (coñecida daquela como Vila Real) en torno ao ano 1266.[4]
Obra editar
Consérvanse quince cantigas de escarnio e maldicir, dúas cantigas de amigo e dous tenzons con Pero da Ponte. Ademais existen dúbidas sobre a autoría doutras dúas cantigas de escarnio, unha cantiga de amor e outra de amigo.[8]
Notas editar
- ↑ "El fallo del premio de poesía Afonso Eanes do Cotón se dará a conocer el 6 de septiembre" (en castelán). 2003-08-29. Consultado o 2020-12-11.
- ↑ "El trovador Afonso Eanes será la imagen corporativa de Negreira" (en castelán). 2007-12-04. Consultado o 2020-12-11.
- ↑ "Calle de Alfonso Eanes - Callejero de Ciudad Real - Callejero.net" (en castelán). Consultado o 2020-12-11.
- ↑ 4,0 4,1 "Entre lances de juego y jarras de vino, a manos de un amigo la muerte le sobrevino" (en castelán). 2014-03-03. Consultado o 2020-12-11.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 "Alfonso Eanes do Coton | Real Academia de la Historia". Consultado o 2020-12-11.
- ↑ "Afonso Eanes do Cotón - Xacopedia". Consultado o 2020-12-11.
- ↑ Cantiga atribuída a Afonso Eanes do Coton e recollida dentro do primeiro volume da Lírica profana galego-portuguesa, publicado polo Centro de Investigacións Lingüísticas e Literarias Ramón Piñeiro.
- ↑ ".:: Cantigas Medievais Galego-Portuguesas ::.". cantigas.fcsh.unl.pt. Consultado o 2021-08-23.
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- F. Fernández del Riego, Historia da Literatura. Vigo: Editorial Galaxia, 1984.
- Vilavedra, Dolores, ed. (1995). Diccionario da literatura galega. Autores I. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-8288-019-5.